سبک زندگی در جامعه امروزی به گونهای تغییر کرده که پیشرفت در کسب و کار و افزایش درآمد بیشتر یکی از اولویتها باشد اما این اولویت نباید باعث از بین رفتن لذت و تفریح در زندگی باشد. در واقع تعادل در زندگی باید به صورتی باشد که پیشرفت کاری همراه با آرامش و لذت بردن از محیط کار و زندگی شخصی باشد.
مفهوم تعادل در زندگی
تعادل به معنی برابری است و وجود آن در هر چیزی الزامی است و البته اجرای آن هم کار چندان راحتی نیست. به خصوص در زندگی شخصی ایجاد شرایط برابر میان کار، زندگی، دغدغهها، تفریح و…. کار چندان سادهای نیست و بسیاری از افراد برای موفقیت در یکی از این بخشها، سایر قسمتها را فدای دیگری میکنند. این مشکل زمانی رخ میدهد که فرد با مفهوم تعادل در زندگی آشنایی نداشته باشد. طبق این دیدگاه برای داشتن زندگی متعادل و برابری در ابعاد مختلف نیازی نیست که تمام توجه معطوف یک بخش شود و بعد از رسیدن به ثبات در آن بخش، برای دیگر ابعاد زندگی تلاش شود.
تعادل در زندگی را میتوان به بند بازی یا بازی الاکلنگ تشبیه کرد. برای راه رفتن روی یک بند باید فشار و سنگینی از هر دو سمت به یک اندازه باشد و در بازی الاکلنگ با کم و زیاد شدن فشار در یک سمت، سمت دیگر بالا و پایین میرود. در زندگی کاری و شخصی هم تعادل باید به همین صورت باشد. برای مثال اگر زمان زیادی را در روز به فعالیتهای کاری اختصاص میدهید، باید زمانی را هم به رسیدگی امور شخصی اختصاص داده باشید تا تعادل در همه ابعاد زندگی شما بر قرار شود. البته این کار کاملا تخصصی است و بدون آموزشهای لازم مانند آموزشهای سواد مالی، شخصیت شناسی و… قابل انجام نیست.
نقش تعادل در زندگی
بر خلاف تصور بیشتر افراد تعادل در زندگی به معنی از دست دادن موفقیت، درآمد بیشتر یا تفریح و لذت بردن از زندگی نیست و در صورتی که در زندگی کاری، شخصی و به طور کل همه ابعاد زندگی تعادل برقرار شود، زندگی در همه ابعاد گفته شده پیشرفت زیادی خواهد داشت. ایجاد تعادلی مناسب در ابعاد مختلف زندگی فواید زیر را دارد.
افزایش کارایی
اولین نقش تعادل در زندگی، افزایش کارایی است. برای همه ما پیش آمده که به دلیل استرس در کار، رفتار نامناسبی با اطرافیان خود داشته باشیم یا نگرانی بابت یک موضوع کاری در تغذیه و میزان خواب ما تاثیر داشته باشد. به همان نسبت خستگی و مشکلات روحی در زندگی شخصی باعث بروز مشکلاتی مانند عدم تمرکز و کاهش راندمان کاری میشود. در نهایت به جایی میرسید که سالها تلاش میکنید اما آوردهای نخواهید داشت. البته همه این مسائل در شرایطی است که تعادلی در زندگی نداشته باشد. افزایش کارایی و سادهتر شدن روند رسیدن به آنچه که میخواهید اولین دستاورد تعادل در امور زندگی است.
بهتر شدن کیفیت زندگی
داشتن تعادل در زندگی به بهبود کیفیت ابعاد مختلف در زندگی هم منجر میشود. اگر زندگی را به یک ماشین تشبیه کنیم، نداشتن تعادل به معنی فشار آوردن به ماشین و دائما گاز دادن در راندن آن است، این کار شاید باعث زودتر طی شدن مسیر شود اما در نهایت باعث خرابی و فرسودگی ماشین میشود. در حالیکه با کنترل سرعت، به موقع ترمز کردن و به موقع گاز دادن هم مسیر طی میشود و در عین حال فشاری به خودرو وارد نمیشود.
تعادل در ابعاد مختلف زندگی هم چنین حالتی دارد. متعادل زندگی کردن به معنی تلاش به موقع، استراحت به موقع و تفریح به موقع است و در چنین شرایطی میتوانید با بهترین کیفیت زندگی کنید.
بهبود روابط اجتماعی
حتی اگر از آن دست افرادی نباشید که زندگی خود را وقف کار میکنند، قطعا نمونههای زیادی از این افراد را در اطراف خود دیدهاید که به دلیل پیشرفت کاری هیچ زمانی را به اطرافیان خود اختصاص نمیدهند و به جای وقت گذرانی با خانواده و نزدیکان تمام وقت خود را صرف کار و کسب درآمد میکنند. مزیت دیگر تعادل در زندگی داشتن روابطی موفق و ارتباطات اجتماعی بهتر است. تعادل در این بخش از زندگی اصلا سخت نیست. کافی است در کنار زمانی که برای کار اختصاص میدهید، بخشی از روز خود را به ارتباط با دوستان و عزیزان اختصاص دهید، تفریح کنید و از حضور در جمع خانواده و دوستان لذت ببرید.
تاثیر در سلامت جسمی
شاید تصور کنید که مهمترین نقش و تاثیر ایجاد تعادل در زندگی بهبود شرایط روحی و روانی است اما زندگی متعادل حتی در شرایط جسمی هم تاثیرگذار است. نمونههای زیادی از افراد موفق را میتوان مثال زد که با داشتن زندگی متعادل حتی در سنین بالا هم دچار مشکل یا بیماری خاصی نشدهاند. در یک زندگی متعادل همه چیز جایگاه مشخصی دارد، کار، امور شخص، رسیدگی به وضعیت جسمی، تغذیه، ورزش کردن و… هر کدام جایگاهی دارند و برای همه آنها به یک نسبت تلاش میشود. بنابراین اگر موفق به ایجاد تعادل در زندگی خود شوید، تا حد زیادی سلامتی خود را هم تضمین خواهید کرد.
راز تعادل در زندگی چیست؟
مفهوم تعادل کاملا مشخص است. تعادل به معنی برابری به صورتی است که چیزی فدای چیز دیگر نشود و همه چیز به یک اندازه باشد. تعادل باید در همه جنبهها باشد تا نتیجه مثبتی از آن حاصل شود. برای مثال داشتن تعادل در امور کاری و روابط با کارفرما، همکاران و مشتریان باعث پیشرفت کاری میشود اما اگر در کنار تعادل کاری، تعادل در زندگی شخصی ایجاد نشود، ارتباطات با اعضای خانواده و خارج از محیط کار با مشکل مواجه میشود.
تعادل در همه جنبهها، راز زندگی متعادل است. در واقع زمانی که موفق به برقراری تعادل در همه بخشهای زندگی شوید و زحمت، تلاش، گذشتن از خواستهها و… در همه بخشها به یک اندازه باشد به برابری میرسید و اثرات این برابری را در زندگی خود مشاهده خواهید کرد.
رمز و راز متعادل زندگی کردن برای دستیابی به همه خواستهها و پیشرفت در همه امور را میتوان به این صورت بیان کرد:
- برای رسیدن به تعادل در جنبههای مختلف زندگی باید به موقع رها کنید و به موقع تلاش کنید. برای مثال اگر یک موقعیت شغلی بهتر باعث از دست رفتن زندگی شخصی شما میشود بهتر است این موقعیت را رها کرده و برای فرصت بعدی تلاش کنید.
- به اندازه امید داشته باشید و به اندازه ناامید باشید تا به تعادل در زندگی برسید. این موضوع هم در رابطه با خود و هم در ارتباط با دیگران اهمیت دارد.
- در ویژگیهای شخصیتی خود تعادل داشته باشید تا در امور مختلف زندگی نیز متعادل رفتار کنید. غرور، اعتماد به نفس، از خود گذشتگی و ایثار از مهمترین ویژگیهای شخصیتی هستند که هر کدام باید به طور متعادل و به اندازه استفاده شوند.
- در روابط خود نیز متعادل رفتار کنید تا به تعادل در زندگی برسید. این موضوع هم در روابط کاری و هم در روابط اجتماعی و شخصی اهمیت دارد و برای رسیدن به آن دورههای روابط کمک زیادی میکنند.
عدم تعادل در زندگی
داشتن زندگی متعادل و موفقیت در همه بخشهای زندگی به یک نسبت بیشتر شبیه به یک رویا است. این دیدگاه در بیشتر ما وجود دارد که سنین جوانی به کار، تلاش و زحمت اختصاص دارد و تفریح و رسیدگی به امور شخصی مربوط به دوران بازنشستگی و بعد از فراغت از کار است اما یک حقیقت مهم هم وجود دارد و آن تفاوت تجربه، نیازها و هیجانات در سنین مختلف است. به عبارت دیگر هر چیز زمانی دارد و اگر در زمان خود تجربه نشود بعدها لذتی نخواهد داشت.
نمونه عدم تعادل در زندگی برای بیشتر ما دست کشیدن از رویاها و آرزوها به خاطر رسیدن به چیز دیگری است. برای مثال به دلیل کسب درآمد بیشتر، حضور در دورهمیهای دوستانه و خانوادگی را کاهش میدهیم یا برای تفریح با دوستان و رسیدگی به علایق شخصی فرصتهای کاری، تحصیلی و… را نادیده میگیریم. این شرایط شاید در نگاه اول خوشایند باشد اما به مرور باعث احساس نارضایتی از خود میشود و بیشتر شدن این حس موجب بروز مشکلاتی مانند افسردگی، اضطراب، ناراحتی و… میشود.
تحقیقات نشان دهنده این است که بیشتر افرادی که در امور کاری خود تمرکز نداشته، از زندگی شخصی خود احساس رضایت ندارند و توانایی به سرانجام رساندن کارها و وظایف خود را ندارند، از مشکل عدم تعادل در بخشهای مختلف زندگ رنج میبرند.
چگونه در زندگی تعادل داشته باشیم؟
برای رسیدن به تعادل در زندگی ابتدا باید مشخص کنید که در کجا هستید و قصد رسیدن به چه چیزی را دارید. در این مسیر باید علایق خود را شناسایی کرده، با مهارتها و توانمندیهای خود آشنایی داشته باشید و رویاها و آرزوهای خود را در نظر بگیرید. با در نظر داشتن تمام این موارد رسیدن به تعادل در امور مختلف زندگی اصلا سخت نخواهد بود.
البته برای داشتن تعادل در زندگی راهکارهایی هم وجود دارد که آشنایی و استفاده از آنها کمک زیادی به بهبود شرایط شما و متعادل زندگی کردن میکند. در ادامه چند مورد از مهمترین و عملیترین راهکارها برای رسیدن به تعادل در بخشهای مختلف زندگی و بهبود شرایط زندگی کاری و شخصی در اثر رسیدن به تعادل را معرفی خواهیم کرد.
هدف گذاری
همه ما به طور ناخودآگاه اهدافی برای زندگی داریم. با ورود به یک شغل اولین هدف ما کسب درآمد بیشتر خواهد بود و با تشکیل زندگی، ایجاد خانوادهای موفق هدف ما از زندگی خواهد شد. هدف گذاری تاثیر زیادی در زندگی دارد و یکی از مهمترین اثرات آن ایجاد تعادل در زندگی است. البته هدف گذاری شرایطی هم دارد. برای مثال اهدافی که برای زندگی کاری یا شخصی خود مشخص میکنید باید واقع بینانه باشند.
در صورتی که هدف واقعی نبوده و دست یافتن به آن مشکل باشد، امکان برقرار تعادل با کمک آن هم وجود ندارد. همچنین هدف باید با توجه به منابع موجود شما و تواناییها تعیین شود. برای مثال اگر صاحب کسب و کاری هستید و قصد پیشرفت در آن با حفظ تعادل در دیگر امور زندگی خود را دارید، این کار باید با بررسی شرایط فعلی کسب و کار، شرایط زندگی و امکانات و تواناییهای شما انجام شود. البته امروزه هدف گذاری با دورههای مختلف مانند طراحی کسب و کار به راحتی قابل انجام است.
برنامهریزی روزانه
صاحب هر کسب و کاری که باشید و قوانین کاری شما هر طوری که باشد، برنامهریزی یکی از مهمترین نکات در رسیدن به تعادل در زندگی است. چه در مقام یک مدیر باشید و چه کارمند یا صاحب کسب و کار شخصی، داشتن برنامهریزی روزانه برای انجام راحتتر کارها کمک زیادی به شما خواهد کرد. برنامهریزی روزانه را بهتر است قبل از خواب یا ابتدا صبح انجام دهید و تمام اقداماتی که تا پایان روز موظف به انجام آن هستید را مشخص کنید. برای برنامهریزی دقیق و مناسب امکان استفاده از دورههای برنامهریزی و مدیریت زمان هم وجود دارد.
شرایط خود را مشخص کنید
یکی از مهمترین موضوعاتی که به تعادل میان زندگی شخصی و موقعیت کاری کمک میکند، مشخص بودن شرایط برای خود و کارفرما است. بسته به موقعیت شغلی ممکن است نیاز به جدا کردن کار از زندگی شخصی باشد یا کار و زندگی شخصی با هم در ارتباط باشند. در این وضعیت با مشخص کردن محدودیتها برای کارفرما به طور صادقانه، انتظارات از شما مشخص شده و در انجام وظایف خود نیز موفقتر خواهید بود.
استراحت را جدی بگیرید
برای انجام هر چه بهتر وظایف شغلی و تعادل در زندگی، آمادگی ذهنی اهمیت زیادی دارد و برای داشتن ذهنی آماده نیاز است که زمانی را حین کار به استراحت اختصاص داد. این زمان حتی به اندازه چند دقیقه، ذهن شما را برای ادامه روز کاری آماده میکند. به خصوص اگر فضای کاری ثابت و مشخصی دارید، چند دقیقه استراحت حین کار و خروج از محل کار کمک زیادی به افزایش انرژی برای ادامه کار میکند.
اختصاص دادن زمانی برای سرگرمی
بیشتر ما از انجام کارهای بیهوده وحشت داریم و تمام تمرکز خود را روی انتخاب فعالیتهای سودمند میگذاریم که در دنیای امروز این موضوع به معنی کسب درآمد از کارهای انجام شده است. این موضوع شاید از نظر منفعت مالی به صرفه باشد اما در دراز مدت باعث خستگی و حتی بیعلاقگی به شغل و حرفه میشود. به همین دلیل توصیه می شود که بخشی از فعالیتهای روزانه به کاری که به آن علاقه دارید اختصاص داده شود.
ثبات اقتصادی داشته باشید
یکی دیگر از موضوعاتی که به تعادل در زندگی کمک میکند، ثبات اقتصادی است. بیشتر ما زمانی از کار خود احساس رضایت داریم و وقتی را به استراحت و تفریحات شخصی اختصاص میدهیم که به درآمدی ثابت و مشخص رسیده باشیم اما برای داشتن تعادل در کار و زندگی، این موضوع باید قبل از رسیدن به درآمد ثابت باشد. رسیدن به ثبات اقتصادی حتی بدون درآمد ثابت هم امکانپذیر است، تنها باید با اصول این کار آشنا باشید. برای آشنایی با اصول رسیدن به ثبات در هر شرایطی دورههای آموزشی مانند دورههای ققنوس کمک زیادی به شما میکنند.
بهبود روابط کاری
یکی از بزرگترین مشکلات در محیطهای کاری نداشتن روابط مناسب با همکاران و افرادی است که بخش زیادی از روز خود را با آنها سپری میکنید. این مشکل شایع بیشتر افراد، حتی افرادی است که در ایجاد ارتباط با افراد خارج از محیط کاری هم موفق هستند. برای ایجاد شرایط کاری بهتر و تاثیر بهبود آن در زندگی شخصی ابتدا باید روابط کاری خود با همکاران را بهبود ببخشید.
داشتن رفتار حرفهای بخش مهمی در کار است اما در کنار رفتار و روابط حرفهای میتوان کمی رفتار صمیمانه، مهربانی و دوستی نیز در ارتباط با همکاران خود ایجاد کرد. این تغییر هر چند کوچک اما بسیار موثر در ایجاد تعادل در زندگی است.
رشد و تغییر کنید
یکی از موضوعاتی که به رسیدن تعادل در زندگی کمک زیادی میکند، تغییر کردن است. ثابت ماندن و در جا زدن تنها باعث خستگی، نارضایتی از خود و شرایط میشود و به همان نسبت رشد و پیشرفت احساس رضایت شخصی را افزایش داده و حتی موجب کشف ویژگیهای جدید در شخصیت و توانمندیها میشود. بیشتر افرادی که موفق به ایجاد تعادل در امور مختلف زندگی خود میشوند، از ایدههای جدید هراسی ندارند. این افراد دائما اطلاعات خود را به روز میکنند و از هر ایدهای استقبال میکنند.
طبیعتا کسب اطلاعات جدید و آشنایی با موضوعات مختلف به معنی استفاده از آنها نیست اما گاهی موضوعی که امروز در ارتباط با آن تحقیق میکنیم باعث پیشرفت یا حل مشکلی در آینده ما میشود و این ناشی از متعادل زندگی کردن است.
کلام آخر
تعادل در زندگی موضوعی است که با دستیابی به آن پیشرفت در همه جنبههای زندگی اتفاق میافتد. آرامش در زندگی شخصی موجب تمرکز بهتر در امور کاری میشود و پیشرفت و موفقیت در کار و کسب درآمد موجب ایجاد فرصتهای بیشتر برای تفریح، رسیدن به علایق و خواستهها میشود. همچنین زندگی متعادل در روحیات ما نیز تاثیر گذاشته و باعث بهبود روابط اجتماعی میشود. با توجه به نقش تعادل در موفقیت زندگی تلاش برای ایجاد آن باید یکی از مهمترین اهداف همه باشد.
البته داشتن زندگی متعادل اصلا سخت نیست و اگر با اصول و رمز و رازهای ایجاد تعادل آشنایی داشته باشید، این اتفاق در کوتاهترین زمان خواهد افتاد. در این مسیر استفاده از دورههای آموزشی نیز کمک زیادی میکند و دورههای استاد جاوید مقدم از بهترینها در این زمینه است. برای استفاده از دورههای ما کافی است از طریق راههای ارتباطی موجود در سایت با ما در تماس باشید.
برای دریافت مطالب جدید در پیج اینستاگرام و کانال تلگرام جاوید مقدم عضو شوید.
حتما نظراتتان را زیر این مطلب بنویسید.