با سلام خدمت کاربران عزیز سایت جاوید مقدم، در این مقاله می خواهیم راجع به انواع مدل کسب و کار صحبت کنیم. اگر عبارت مدل کسب و کار براتون تازگی داره برای درک بهتر پیشنهاد می کنیم یک نگاهی به مقاله مدل کسب و کار چیست بندازید.

شما در ابتدای راه اندازی کسب و کارتون ، زمانی که می خواهید بوم مدل کسب و کار رو طراحی کنید، باید یک نوع از انواع مختلف مدل کسب و کار رو انتخاب کنید. اگر اطلاعی از این که باید چه مدلی رو انتخاب کنید ندارید در ادامه این مقاله با ما همراه باشید که می خواهیم تعدادی از این مدل ها رو براتون توضیح بدیم.

مدل اعطای حق امتیاز

در این مدل شما می توانید برند خود را بفروشید. دقت داشته باشید که محصولتان نه، برندتان را!

شما که مالک یک کسب و کار و برند هستید میتونید مجوزی رو به یک فرد یا یک تیم بدید تا نماینده شما در یک مکان دیگه باشه. یعنی محصول برند شما رو در شهر یا حتی کشور دیگری بفروشه که البته بدون داشتن مجوز این کار غیر قانونی است.

وقتی شما این حق امتیاز رو اعطا می کنید گیرنده مجوز باید به علائم تجاری شما دسترسی داشته باشه، از طرف سیستم شما حمایت بازاریابی بشه، راهنمای عملیات رو دریافت کنه و دسترسی به نرم افزار های مورد نیاز رو داشته باشه.

برای بستن قرارداد حق امتیاز به دو طرف حق امتیاز دهنده و حق امتیاز گیرنده نیازه. حق امتیاز دهنده برای توسعه کسب و کارش باید با افراد دیگه مشارکت داشته باشه و همینطور با این کار میتونه سرمایه گذاری خودش رو به حداقل برسونه.

از طرف دیگه حق امتیاز گیرنده با دریافت این مجوز میتونه کارش رو با سرمایه کمتری شروع کنه. چرا که برای شروع کسب و کارش از پایه باید برای تبلیغات و معرفی برند خودش به مخاطبان سرمایه گذاری زیادی انجام بده اما وقتی از نام تجاری یک شرکت معتبر دیگری با اعطای حق امتیاز اون استفاده میکنه، تقریبا نیمی از راه رو رفته.

نکته قابل توجه اینه که اعتمادسازی از طرف حق امتیاز دهنده انجام شده و آن برند مشتریان و مخاطبان خودش رو داره.

البته وقتی میگیم حق امتیاز گیرنده نیمی از راه رو رفته است به این معنا نیست که کار راحتی در پیش داره. منظورمون از این عبارت اینه که حق امتیاز گیرنده دیگر نیازی به برنامه ریزی کلی برای شروع کسب و کارش نداره و میتونه با توجه به شرایط زمانی و مکانی خود، از برنامه حق امتیاز دهنده استفاده کنه.

چند نوع حق امتیاز داریم؟

برای اعطا و دریافت حق امتیاز، ۴ مدل وجود داره:

1. حق امتیاز توزیع محصول
2. حق امتیاز تولید
3. حق امتیاز با فرمت کسب و کار
4. حق امتیاز مستر (master)

حق امتیاز توزیع محصول

اولین مدل حق امتیاز، حق امتیاز توزیع محصول بود که حق امتیاز گیرنده خواستار فروش محصولات یک برند در یک محل مشخص بود. در این مدل باید در قرارداد مشخص شود که حق امتیاز گیرنده، حق امتیاز همه محصولات را می خواهد یا فقط کالاهای خاصی از آن برند را مد نظر دارد. برای اولین بار، Coca Cola  و Singer از این مدل استفاده کردند و حق امتیاز محصولات خود را به افراد مختلف در مکان های مختلف فروختند.

حق امتیاز تولید

در مدل حق امتیاز تولید، حق امتیاز گیرنده خودش محصولات رو تولید میکنه و به فروش میرسونه اما تحت نام و عنوان حق امتیاز دهنده این کار رو انجام میده. کمپانی هیوندای و نستله از مدل حق امتیاز تولید استفاده می کنند.

حق امتیاز با فرمت کسب و کار

پرکاربردترین مدل، مدل حق امتیاز با فرمت کسب و کاره. این مدل تقریبا مانند حق امتیاز توزیع محصول است اما کامل تر! رابطه ای که بین حق امتیاز گیرنده و حق امتیاز دهنده وجود داره تکامل یافته و حق امتیاز گیرنده علاوه بر این که باید محصولات رو تحت عنوان برند حق امتیاز دهنده بفروشه، از فرمت کسب و کار اون استفاده کنه؛ برای مثال رویه ای که حق امتیاز دهنده برای تبلیغات و بازاریابی استفاده میکنه رو دنبال کرده و پیش ببره. Nike و burger king از این مدل استفاده می کنند.

حق امتیاز مستر (master)

در مدل حق امتیاز master، حق امتیاز دهنده میتونه نظارت کامل بر تمامی فعالیت هایی که حق امتیاز گیرنده انجام میده داشته باشه. نکته مهم دیگه اینه که حق امتیاز گیرنده تا زمانی که از نام برند دیگری استفاده میکنه، علاوه بر هزینه مجوز باید یک درصدی از فروش رو به حق امتیاز دهنده بده.

به این نکته هم توجه داشته باشید که حتما نیازی نیست که حق امتیاز دهنده و حق امتیاز گیرنده یک شخص حقیقی باشند، میتونن به عنوان یک شرکت باشن و فقط نام شرکت در قرارداد ذکر بشه.

انواع مدل کسب و کار: مدل لیزینگ

یکی از انواع مدل کسب و کار، مدل لیزینگ است. لیزینگ (leasing) که یک کلمه انگلیسیه در معنای لغوی یعنی اجاره کردن، کرایه کردن. اگر می خواهید در کسب و کارتون از این مدل استفاده کنید پس باید اطلاعات کامل و دقیقی داشته باشید.

همونطور که گفتیم لیزینگ به معنای اجاره کردنه. حالا ممکنه پیش خودتون بگید ما که فقط محصول میفروشیم، پس این گزینه به درد ما نمیخوره. در واقع یکی از راه های فروش هم هست. اگر این مدل رو برای کسب و کارتون انتخاب کنین، به زبان ساده یعنی شما مبلغی رو در ازای عرضه محصولاتتون به مشتری دریافت می کنید.

لیزینگ شرایط خاص خودش رو داره که توی قرارداد همه این شرایط گفته میشه و هر دو طرف یعنی هم اجاره دهنده و هم اجاره کننده باید شرایط رو قبول کنند. البته باید به این نکته توجه کنید که استفاده از مدل لیزینگ برای همه کسب و کارها کاربردی نیست و فقط برای شرکت هایی که کالاهای با ارزش و قیمت بالا تولید می کنند مناسبه.

برای مثال کالاهایی مانند اتومبیل های سنگین، هواپیما، دستگاه های بزرگی که در کارخانه استفاده میشن و … مناسب این مدل هستند.

در کل دو نوع لیزینگ وجود داره:

1. لیزینگ عملیاتی
2. لیزینگ سرمایه ای

لیزینگ عملیاتی

قرارداد لیزینگ عملیاتی یک قرارداد کوتاه مدته. یعنی کمتر از عمر مفید اون محصول. به عنوان مثال اگر عمر مفید یک قطار ۲۰ سال باشه اجاره کننده میتونه به مدت ۱۰ سال اون قطار رو اجاره بکنه. در زمان پایان قرارداد، کالا باید توسط اجاره کننده تعمیر بشه و هزینه ها بر عهده اونه.

لیزینگ سرمایه ای

لیزینگ سرمایه ای یک نوع قرارداد تجاری هست که قوانین زیر رو شامل میشه:

1. در این مدل اجاره کننده میتونه اون کالا و دارایی رو انتخاب کنه.
2. شرکت و سیستم اجاره دهنده، اون دارایی رو خریداری میکنه.
3. اجاره کننده در طول این مدتی که در قرارداد ذکر شده از این کالا استفاده میکنه.
4. اجاره کننده هزینه هایی رو در قبال مصرف خودش از اون کالا، می پردازه.
5. قسمت زیادی از هزینه و بهره رو اجاره دهنده دریافت میکنه.
6. اجاره کننده میتونه آخرین قسط پرداختش رو با تخفیف در نظر بگیره و مالکیت دارایی رو به دست بیاره.

انواع مدل کسب و کار: مدل تبلیغاتی

یکی دیگه از انواع مدل کسب و کار، مدل تبلیغاته. مدل تبلیغات یک مدل رایج هست که مدت زیادیه که ازش استفاده میشه. این مدل نیازمند یک محتوای جذاب هست که مخاطب ها رو جذب بکنه و با تمایل زیاد اون رو تماشا کنند. در این مدل رضایت دو گروه از مشتری ها خیلی مهمه. بازدیدکنندگان و سفارش دهندگان تبلیغات، که خب سفارش دهندگان از بازدیدکنندگان هم اهمیت بیشتری دارند.

مدل منبع یابی جمعی

این مدل یعنی تعداد زیادی از افراد کنار هم و با هم به صورت تیمی کاری رو انجام بدن. یا حتی برای مثال یه شرکت مشکلاتش رو بیان کنه و مردم بتونن نظرشون رو ارائه بدن.

مدل فریمیوم

یکی دیگه از انواع مدل کسب و کار، مدل فریمیوم هست که از ترکیب دو واژه free و premium ساخته شده. اگه برای کسب و کارتون از مدل فریمیوم استفاده کنید باید قسمتی از محصول خودتون رو رایگان ارائه کنید تا مشتری ها بتونن انتخاب کنن برای استفاده از بقیه قابلیت های محصولتون به شما هزینه پرداخت کنن. اما اگه شرایط استفاده از محصولتون از همون ابتدا، پرداخت هزینه باشه کلی از مشتری هاتونو از دست میدین.

در این مقاله به ۵ مورد از انواع مدل کسب و کار اشاره کردیم و توضیح دادیم. با کلیک بر روی دوره سیر تا پیاز طراحی مدل کسب و کار به زبان آدمیزاد، این دوره رو خریداری کنید تا همه چیز رو راجع به مدل کسب و کار و انواع مدل کسب و کار آموزش ببینید.

برای دریافت مطالب جدید در پیج اینستاگرام و کانال تلگرام جاوید مقدم عضو شوید.

حتما نظراتتون رو زیر این مطلب برامون بنویسید.