از چند سال پیش تا به امروز، خیلی از افراد فکر میکنن وقتی میخوان خریدی انجام بدن به بانک میرن و درخواست وام میدن و از پول اون وام نیازشون رو رفع میکنن. وام گرفتن دغدغه خیلی از افراد شده. ولی به این نکته باید توجه کنن که گرفتن هر نوع وامی مثل وام مسکن و… اگر فکر اقتصادی مناسبی نداشته باشین شما رو با مشکلات جدی رو به رو میکنه. تو این مقاله میخوام به این سوال جواب بدم: وام بگیریم یا نه؟ و در مورد باید ها و نبایدهای گرفتن وام صحبت کنم. پس توصیه میکنم این مقاله رو به هیچ عنوان از دست ندین و تا آخر این مقاله رو مطالعه کنین و نظراتتون رو زیر همین مطلب برامون بنویسین.

وام چیه؟

وام یه نوع قرضه که تو اون فرد یا موسسه یا بانک مقداری پول نقد رو در ازای سود ثابت و مشخص به وام گیرنده میده. انواع متفاوتی وام وجود داره که سود و تایم پرداخت اون ها با هم تفاوت داره؛ هرچند که یه قالب کلی معمول برای وام ها وجود داره. حالا چجوری؟ تو سیستم گرفتن وام معمولا فرد یا بانک که وام میده یه تضمین مثل چک، فیش حقوق، سند خونه یا زمین یا موارد دیگه، مبلغی به عنوان قرض به وام گیرنده میده.

تو سیستم وام ضمانت هایی که شما به عنوان وام گیرنده میدین تضمینی برای بازپرداخت وام هست و در صورتی که برای پرداخت قسط‌ها موردی پیش بیاد، بانک میتونه از ضمانت ها برای برداشت اصل و سود پول استفاده کنه. قوانین وام بانکی تو ایران معمولا خیلی راحت نیست و ضوابط مشخصی داره و اگر از ضمانت ها اطمینان نداشته باشن، به شما وام پرداخت نمیشه.

بودجه وام از کجا تامین میشه؟

بودجه وام‌های مختلف، از بخش های مختلفی تامین میشه. تو حالت کلی و بعضی موارد این نقدینگی از طرف مردم هست که تو بانک ها قرار دارن. علاوه بر این بودجه دولتی، سودهای بانک‌ها و موسسات، سودهای وام‌های دیگه، سپرده‌گذاری بلندمدت افراد و روش های دیگه که به کسب درآمد بانک‌ها کمک میکنه جز منابع تامین بودجه وام هست.

علاوه بر این کارهای روتین که بخشی از منابع تامین پول هست، اکثر بانک‌ها تو پروژه‌های عمرانی و روش‌های دیگه سرمایه‌گذاری حضور دارن و سود حاصل از اون هم به چرخه کاری بانک منتقل میشه. در کل روش‌های تامین بودجه بانک‌ها متفاوته و حتی یکی از روش‌های کسب درآمد و سود برای بانک، خود وام هست.

انواع وام در ایران

انواع وام تو ایران متفاوته که بعضی از اون‌ها رو باید از یک سری بانک‌های خاص بگیرین و بعضی دیگه به صورت عمومی تو اکثر بانک‌ها دریافت میشه. انواع وام شامل:

• وام ازدواج
• وام مسکن
• وام کالا
• وام خودرو
• وام خودرو فرسوده
• وام جعاله تعمیر مسکن
• وام خرید ماشین‌آلات و تجهیزات

 حالا میخوام باهاتون در مورد اهرم وام صحبت کنم. اهرم انواع زیادی داره و یکی از اون ها وام هست. موقع گرفتن وام باید از خودت این سوال رو بپرسی که آیا من کنترلی روی این وام دارم یا نه. طبق اون به این سوال که وام بگیریم یا نه  جواب بده. موقع استفاده از اهرم باید یاد بگیری اهرم مناسبی رو انتخاب کنی و از طرفی سراغ اهرم‌های بزرگتر بری.

باید بدونی که اهرم ریسک‌پذیر نیست. مثل زمانی که آدم‌ها بخش زیادی از پولشون رو تو بورس گذاشتن و فکر میکردن وام رو میگیرن و تو بورس میذارن و بورس هاشون سود میکنه و اینجوری وام رو هم تسویه میکنن. ولی چون کنترلی روی این روش های سرمایه ندارین وام گرفتن برای این کارها مثل خودکشیه. چرا؟ چون انگار تو ماشینی نشستی که فرمون نداره و وام گرفتن مثل گاز دادن به این ماشینه. اگه جاده و مسیرمون صاف باشه و بتونین تا آخر مسیر همینجوری برین خب قطعا سود زیادی به دست میارین. اما اگه حتی یه دونه پیچ تو جاده باشه این سرعت بالا و اتومبیل بدون فرمون شما رو به ته دره میبره و باعث کشته شدن شما میشه. چون فرمونی ندارین که شرایط رو کنترل کنه.

برای این کارها وام بگیریم یا نه؟ برای چه کارهایی وام بگیریم؟

قطعا جایی که روش کنترل دارین. جایی که دقیقا میدونی قراره با اون پول چیکار کنی. چه مزایایی داره و چقدر سوددهی داره براتون. اگه وامی بگیری و ببری تو کسب و کارت جایی هست که روش کنترل داری و اگر هرجای کار به مشکل بخوری خیلی راحت تر میتونی مشکل رو حل کنی. ولی تو بورس روی هیچی کنترل نداری. چون یه سری قواعد از قبل تعیین شدست که مسیر رو مشخص کرده و تو به عنوان یه جزء بدون تاثیرگذاری توی این جریان هستی.

مهم ترین عاملی که به این سوال جواب میده اینه که آیا این وام قراره برای سرمایه‌گذاری استفاده بشه یا صرف هزینه روزمره و یا حتی نداشتن هیچ برنامه ای برای وام دریافت شده.

باور اشتباه در مورد وام

خیلی از مردم به وام به عنوان هدیه بانک نگاه میکنن و اصلاً حواسشون نیست که بانک در مقابل وامی که میده بهره اون رو دریافت میکنه. چرا این اتفاق میوفته؟ چون مردم وقتی به پولی احتیاج دارن فقط مبلغ زیاد پولی که یک‌دفعه دریافت میکنن رو می‌بینن و به بهره‌ای که باید در طول زمان پرداخت کنن توجهی ندارن. به همین دلیل هست که وام بانکی اغلب بین مردم معمولی طرفدار داره.

وام چیز بدی نیست

حتی بزرگ‌ترین و موفق‌ترین شرکت‌های دنیا از وام استفاده میکنن. چون اون ها برای تأمین مالی به پول بزرگی احتیاج دارن و این پول رو میتونن از بانک‌ها دریافت کنن. این مورد فرقی نداره چه کسب ‌و کارهای کوچک و چه شرکت‌های بزرگ و بین‌المللی گزینه وام گرفتن یکی از گزینه‌های روی میز مدیران هست. اما این مورد مهمه که بتونین وام رو تو مرحله دریافت، خرج کردن و پس دادن مدیریت کنین.

باید حواستون باشه که وام با درصدهای بالاتر رو به اسم وام با بهره کم به شما ندن. و اینکه چه میزان سود و بهره‌ای برای وام مناسبه به عوامل زیادی بستگی داره. یکی از این عوامل توجه به شرایط بازار هست. چرا؟ چون وام هم مثل یک کالائه که قیمت اون تو بازار و بر مبنای عرضه و تقاضا مشخص میشه. از طرف دیگه اینکه قراره با این وام چیکار کنین خیلی مهمه که نسبت به اون تعیین کنین که آیا وام بگیریم یا نه؟ پس از وام نترسین؛ اما قبل از گرفتن وام با یه کارشناس مالی مشورت کنین.

چه زمانی باید وام بگیریم؟

بهترین زمان برای گرفتن وام وقتیه که بخواین اون پول رو تو کاری سرمایه‌گذاری کنین. در واقع اون پول تبدیل به سرمایه شما بشه و بتونین باهاش کسب و کاری راه بندازین و یا کسب و کارتون رو رونق بدین و ازش سود دریافت کنین.

فردی رو در نظر بگیرین که طرح کسب و کار مناسبی داره و بوم مدل کسب و کار و نقشه راه رو ترسیم کرده و تمام چالش‌ها و مشکلات احتمالی اطلاع داره. و از طرفی میدونه از انجام این کار هر ماه سود مشخصی به دست میاره. و با این وام پول اولیه برای شروع کار رو هم به دست میاره. تو این شرایط گرفتن وام برای راه‌اندازی این کسب و کار میتونه کار درست و منطقی‌ باشه.

تو این شرایط وام بگیریم یا نه؟

شرایطی رو در نظر بگیرین که شما میخواین سیستمی رو راه‌اندازی کنین که هزینش حدود ۳۰ میلیون تومن هست؛ سودی که از اون به دست میارین هم مبلغ زیادی نیست. حالا دو راه دارین میتونین یه وام فوری با سود بگیرین و کارتون رو سریعاً شروع کنین یا پولتون رو پس‌انداز کنین و بعد از مدت چند سال اون سیستم رو بالاخره راه‌اندازی کنین.

ولی راه درست کدومه؟ جواب این سؤال کاملاً به نرخ تورم بستگی داره. حواستون باشه اگه قراره وام بگیرین درسته که باید بهره اون وام رو هم پرداخت کنین ولی با توجه به تورمی که وجود داره شما بعد از چند سال به مبلغ خیلی بیشتر نیاز دارین تا بتونین کسب و کارتون رو شروع کنین. همینطور به اندازه چند سال از برنامه هاتون عقب میوفتید. جدا از همه این بحث‌ها افرادی هستن که اعتقاد دارن که گرفتن وام حتی با سود بالا کار درستیه. چرا؟ چون تو جامعه نرخ تورم خیلی بالایی حاکمه.  مثلاً اگه برای خرید خونه وام بگیریم تا دو سال دیگه سود حاصل از این خونه خیلی بیشتر از بهره‌ای هست که به وام میدیم.

جواب نهایی برای سؤال وام بگیریم یا نه کاملاً بستگی به کاری داره که قراره انجام بدین. ممکنه پلنی داشته باشین که این وام خیلی هم بتونه کمک‌کننده باشه و در مقابل گرفتن وام بدون برنامه درست میتونه شما رو با مشکل جدی روبه‌رو کنه.

چند نکته مهم قبل از این که بخوایم تصمیم بگیریم وام بگیریم یا نه

• بی‌هدف وام نگیرین

اگر شما ندونین وامی که میگیرین رو قراره کجا استفاده کنین، اصلاً سمت گرفتن وام نرین. چون ممکنه این پول رو جایی استفاده کنین که نه‌تنها سودی براتون نداره بلکه تو مقدار زیادی بدهی گیر میکنین. اگه بخوام ساده‌تر بگم یه وام بی‌هدف مثل یه دسته‌چک هست که شما رو وسوسه میکنه خریدهای غیرضروری‌ انجام بدین که موقع پس دادن اقساط حتماً پشیمون میشین.

• کجا از وام استفاده کنین؟

گرفتن وام خیلی بستگی داره که برای چه کاری قراره وام بگیرین؟ گرفتن تسهیلات برای توسعه کار عالیه. برای کالاهای سرمایه‌ای هم با توجه به تورم میتونه خوب باشه. اما اگر این وام رو برای کالاهای مصرفی بگیرین هر ماه هم باید بخشی ازدرآمدتون رو برای بهره این وام بدین و در نهایت هم سودی به دست نمیارین.

• در مورد شرایط وام‌ها تحقیق کنین

قبل از اینکه به دنبال گرفتن وام خاصی از بانک برین حتماً در مورد شرایطش تحقیق کنین. از مسئول بانک بپرسین تا توضیحات لازم رو به شما بده. ولی در هر صورت یادتون باشه بدون اطلاعات کامل از وام موردنظر اقدام به گرفتن اون وام نکنین. جدا از بانک برای گرفتن اطلاعات بیشتر از دوستان و اطرافیانتون هم تحقیق کنین. و تجربیات بقیه رو تو سایت بخونین. از مسئول وام هم بخواین قرارداد رو بهتون بده تا مطالعه کنین.

• وام‌های بهتر پیدا کنین

شما برای خرید هر چیزی یه مدت به دنبالش می‌گردین. محصولات مختلف رو بررسی می‌کنین، نظرات رو می‌خونین؛ برای وام هم باید همینطور باشین. لزوماً اولین وام بهترین وام نیست. ممکنه برای شما وامی که بانک یا موسسه دیگه ارائه میده خیلی مناسب‌تر باشه. پس بگردین و بهترین وام متناسب با شرایطتون پیدا کنین.

• جزئیات وام رو بررسی کنین

ممکنه ظاهر یه وام به نظرتون خیلی مناسب باشه و ممکنه تو مرحله اول حس کنین که خیلی به صرفه ست. ولی باید حواستون باشه که بانک چند قسط رو همون موقع گرفتن وام برمیداره؟ چقدر از مبلغ رو تا پایان پرداخت تو حساب مسدود میکنه؟ و سوالاتی از این دست که باید به دقت بررسی بشه؛ چون تو تصمیم شما برای انتخاب یک وام تأثیر زیادی داره

• به فکر ضامن باشین

قبل از اینکه شرایط رو برای گرفتن وام فراهم کنین و مدارک رو به بانک تحویل بدین به فکر ضامن باشین. گاهی ممکنه همه مدارک آماده تحویل به بانک باشه ولی تعداد مشخصی ضامن که بانک خواسته رو نتونین هماهنگ کنین و اینجوری کل روند وام گرفتنتون کنسل میشه.

• برنامتون رو برای بازپرداخت وام مشخص کنین

باید برای بازپرداخت وام برنامه واقع‌بینانه و مشخصی داشته باشین. اگر رؤیایی فکر کنین و بدون برنامه برای بازپرداخت اقدام به گرفتن وام کنین قطعاً به مشکل میخورین.

• برای مخارج جاری وام نگیرین

اگه وام درشتی میگیرین حتماً درست خرجش کنین. بهتره این وام برای سرمایه‌گذاری تو کسب و کارتون باشه و برای مخارج روزمره از وام استفاده نکنین.

• قرارداد رو به دقت بخونین

قرارداد بانک‌ها معمولاً جزئیات زیادی داره. باید با دقت اون رو بخونین و نذارین هیجان گرفتن وام باعث بشه که نتونین قرارداد رو به دقت بخونین. یا موردی باشه که باهاش موافق نیستین و به ناچار قبول کنین. و از مسئول بانک بخواین یه نسخه از قرارداد یا کپی اون رو به شما بده.

• با وام، وام رو پس ندین

فرض کنین یه وام گرفتین با بهره ۲۰ درصد و حالا میبینین که شرایط پرداخت سخته و نمیتونین اقساط رو پرداخت کنین. بعضی افراد تو این شرایط تنها راهی که به ذهنشون میرسه اینه که یه وام دیگه بگیرن و با این وام اقساطشون رو پرداخت کنن. ولی حواسشون نیست که با این کار از میزان بدهیشون کم نمیشه. بدهی سرجاشه و فقط بهره وام دو برابر میشه. اما مشکل کار کجاست؟ مشکل کار نگاه اشتباه اکثر آدم‌ها نسبت به وام هست. تو این شرایط بزرگ‌ترین اشتباه اینه که برای اینکه وام رو پس بدین، دوباره وام بگیرین.

جمع‌بندی

ما توی این مقاله به سؤال آیا وام بگیریم یا نه جواب دادیم و گفتیم که باورهای اشتباهی در مورد وام گرفتن وجود داره. یه سری از افراد برای بالا بودن بهره، اصلاً سمت گرفتن وام نمیرن و برای سرمایه‌گذاری روی کسب و کارشون انقدر وقت رو تلف میکنن که ارزش پولشون پایین میاد. و در مقابل افرادی هستن که برای حتی خریدهای روزانشون به بانک میرن تا وام بگیرن. باید توجه کرد که اگر بدون داشتن برنامه اقدام به گرفتن وام کنین مثل اینه که تو جاده با ماشینی که فرمون نداره حرکت کنین. اما وام گرفتن برای سرمایه‌گذاری روی خودت و کسب و کارت بهترین نوع سرمایه‌گذاریه. چرا؟ چون ریسک این نوع سرمایه‌گذاری در مقابل سایر سرمایه‌ها ریسک پایین‌تری داره و کنترل شما روی این نوع از سرمایه خیلی بیشتر هست.

تو دوره رایگان توسعه مالی به طور کامل در مورد روش‌های مختلف سرمایه‌گذاری صحبت کردم و به سؤال آیا وام بگیریم یا نه جواب دادم.

برای دریافت مطالب جدید در پیج اینستاگرام و کانال تلگرام جاوید مقدم عضو شید.

حتما نظراتتون رو زیر این مطلب برامون بنویسید.