شراکت در کسب و کار چیست؟

شراکت در کسب و کار به معنی هماهنگ شدن و همکاری مجموعه‌ای از افراد برای به انجام رساندن اهداف تجاری است. در شراکت هر کدام از شرکا بخشی از کار را به عهده‌ دارند. وظایف شرکا در مقابل یکدیگر، وظایفشان در قبال کسب و کار و رابطه بین شرکا در توافقنامه مشارکت تعیین می‌شود.

هر کدام از شرکا، سهامدار یا سرمایه‌گذار برای آن کسب و کار محسوب می‌شوند. به این صورت است که معمولاً سهم هر شریک از سود و زیان مشارکت طبق سهم او محاسبه می‌شود.

از کسب و کار شراکتی چه زمانی استفاده می‌شود؟ کسب و کار شراکتی زمانی راه‌اندازی می‌شود که یک فرد به تنهایی قادر به راه‌اندازی کسب و کار نباشد و کمبودهایی داشته باشد. این کمبودها ممکن است از جنبه‌های مختلف باشد مثلاً ممکن است از نظر تجربه و تخصص در حدی نباشید که بتوانید بدون کمک گرفتن از فرد دیگر کارها را پیش ببرید. ممکن است برای شروع کار سرمایه کافی نداشته باشید. نیاز به یک سرمایه‌گذار یا شریک در بحث مالی دارید. در این شرایط به فکر شریک شدن با فرد دیگری می‌افتید و یا ممکن است فرد دیگری به شما پیشنهاد شروع انواع شراکت را دهد.

۳ دلیل عمده برای راه‌اندازی کسب‌وکار مشارکتی

دلیل اول: نیاز به مهارت‌ها و یا امکانات افراد دیگر

همان‌طور که گفتیم اگر در زمینه‌ای احساس کمبود می‌کنید باید به سراغ کسب و کار مشارکتی بروید. زیرا با همکاری با افراد دیگر نقاط ضعف را برطرف و احتمال موفقیت کسب و کارتان افزایش میابد.

دلیل دوم: ترس از شکست

گاهی شما مهارت‌های لازم برای شروع کار را دارید و از طرفی از نظر مالی هم نیاز ضروری به داشتن شریک ندارید اما به دلیل اینکه ترس از شکست و کمبود اعتماد به نفس دارید به فردی به عنوان شریک روی می‌آورید تا ریسک کار را از نظر خودتان کاهش دهید.

دلیل سوم: ساختار قانونی کسب‌وکار

یکی دیگر از دلایل استفاده از کسب و کار شراکتی ساختار قانونی کسب و کار است. در اینجا به علت نوع کسب‌وکار نیاز به یکی از انواع شراکت وجود دارد. به‌ عنوان‌ مثال اگر مشتریان شما از نوعی باشند که نیاز به شخصیت حقوقی داشته باشید برای ثبت شرکت در قالب مسئولیت محدود نیاز به حداقل یک نفر شریک کاری دارید.

انواع شراکت در کسب و کار

۱) مشارکت عمومی

شراکت عمومی در واقع نوعی رایج از انواع مشارکت است که در آن شرکا با یکدیگر بر روی مسائل مدیریتی کسب و کار توافق کرده‌اند و هرکس عهده‌دار بخشی از مسئولیت کار است. با توجه به قوانین این نوع مشارکت هر کدام از شرکا اگر خطای سهوی یا عمدی داشته باشند باید به اندازه آن اشتباه بها بپردازند.

نکته قابل ذکر این است که در این نوع شراکت اشتباه از سوی هرکدام از شرکا، دیگر شرکا را هم در بر می‌گیرد. این قرارداد برای کسب کارهایی کاربرد دارد که اجزای تشکیل‌دهنده آن بخشی از کار را به عهده ‌دارند. برای مثال، اگر قصد دارید که در یک شرکت ساخت و ساز با افراد دیگری شریک شوید و هر کدام از شرکای شما به علاوه خودتان، می‌توانید بخشی از فرایند از جمله تأمین مصالح، مدیریت منابع انسانی و… را انجام دهید، می‌توانید از نمونه قرارداد شراکت عمومی استفاده کنید.

۲) مشارکت محدود

دومین نوع از انواع شراکت، مشارکت محدود است. مشارکت محدود شامل شرکای عمومی و شرکای محدود می‌شود. در این نوع شراکت، شریک مسئولیت محدودی دارد و در انجام و مدیریت کارهای روزمره کسب و کار دخالتی ندارد. شرکای محدود در واقع سرمایه‌گذار هستند که به دنبال سرمایه‌گذاری و دریافت سود سهام خود می‌باشند.

تفاوت این دو نوع از انواع شراکت یعنی شراکت عمومی و محدود چیست؟

شرکایی که در قرارداد تحت عنوان مشارکت محدود شرکت کرده‌اند، حق دخالت در امور روزمره کسب و کار و تصمیم‌گیری در آن را ندارند و این وظیفه را تنها شرکای عمومی به عهده ‌دارند.

قرارداد شراکت محدود معمولاً بین سرمایه‌گذاران و صاحبین کسب و کاری که به سرمایه برای رشد یا توسعه بیزینس خود احتیاج دارند، رواج دارد. سرمایه‌گذاران در این نوع قرارداد به عنوان شرکای محدود تنها بر بخش دریافت سود و سهام تمرکز می‌کنند و معمولاً علاقه‌ای به شرکت در امور مختلف کسب و کار را ندارند.

۳) مشارکت تضامنی با مسئولیت محدود

سومین نوع از انواع شراکت، مشارکت تضامنی با مسئولیت محدود LLP است. در این نوع شراکت تمام شرکا مسئولیت محدود دارند. همان‌طور که در شراکت تضامنی محدود، همه شرکا مسئولیت محدودی در مقابل خطاهای از سوی همکاران یا دیگر کارکنان دارند. در مشارکت تضامنی با مسئولیت محدود هم وضع به همین صورت است. اگر هرکدام از شرکا اشتباهی انجام دهند و یا احتمال انجام کارهای غیر قانونی وجود داشته باشد، شخصاً مورد بررسی قرار می‌گیرد و شرکای دیگر مسئولیتی در قبال آن ندارند.

مزایای انواع شراکت در کسب و کار

۱. سهولت در تأمین سرمایه کسب و کار

اگر شما قصد دارید کارآفرین شوید باید بدانید که شروع هر کاری نیاز به سرمایه اولیه دارد. در انواع شراکت، شرکا در آغاز کارشان سرمایه‌گذاری را شروع می‌کنند. مقاله “چگونه کارآفرین شویم؟” را از دست ندهید.

هرچقدر تعداد شرکا بیشتر باشد پول بیشتری به عنوان سرمایه اولیه وارد کار می‌شود. سرمایه بیشتر به انعطاف‌پذیری بیشتر و امکان رشد بیشتر کمک می‌کند. از طرفی سودآوری هم بیشتر خواهد بود و این سود بین شرکا تقسیم می‌شود.

۲. انعطاف‌پذیری در کسب و کار

مشارکت در حالت کلی فرایندی برای ساده‌تر کردن و اجرایی کردن کسب و کار است. در کسب و کارهای مشارکتی، شرکا بدون دخالت سهامداران تصمیم می‌گیرند و به همین دلیل انعطاف‌پذیری بیشتری در مشارکت دیده می‌شود.

۳. تقسیم مسئولیت‌های مربوط به اجرای کار

شرکا می‌توانند کارهای مربوط به اجرا را تقسیم وظایف کنند. این کار به آن‌ها اجازه می‌دهد تا از توانایی‌های خود در زمینه مشخص بهره ببرند. مثلاً یکی از شرکا مهارت‌های حسابداری دارد می‌تواند مسئولیت بخش حسابداری را به عهده بگیرد یا اگر یکی از شرکا در حوزه فروش مهارت دارد می‌تواند مسئولیت فروش را به عهده بگیرد.

۴. تصمیم‌گیری در کسب و کار

در انواع شراکت، شرکا به صورت مشترک و با هم تصمیم‌گیری می‌کنند. آن‌ها می‌توانند در مواقع لزوم به هم کمک کنند. شرکای بیشتر به معنی ذهن‌های بیشتر است. قطعاً ذهن چند نفر بهتر از یک نفر می‌تواند تصمیم بگیرد. شرکا می‌توانند برای کسب و کار و مشکلاتی که کسب و کار با آن مواجه است تصمیم بگیرند.

معایب مشارکت در کسب و کار

۱. اختلاف نظر شرکا

یکی از رایج‌ترین معایب مشارکت در انواع شراکت، اختلاف نظر است. واضح است که افراد ایده‌های متفاوتی در مورد موضوعات مختلف داشته باشند. این موضوع در اداره کسب و کار هم صدق می‌کند.

این اختلافات ممکن است نه‌تنها باعث آسیب به کسب و کار شود، بلکه ارتباط بین شرکا را هم تحت تأثیر قرار می‌دهد. توصیه می‌شود در طول تصمیم‌گیری برای آغاز شراکت، اختلافات موجود و نقطه نظرات مقابل که ممکن است در آینده مشکل‌ساز شود را شناسایی کنید.

۲. آزادی کمتر برای تصمیم‌گیری

به دلیل اینکه در مشارکت اکثر کارها به صورت مشترک انجام می‌شود، لازم است که همه شرکا با تصمیمات موافق باشند. از این جهت در برخی شرایط برای تصمیم‌گیری و انجام کارها آزادی کمتری وجود دارد.

۳. قوانین مالیاتی

یکی از معایب مشارکت قوانین مالیاتی است. طبق قانونی که وجود دارد اگر شرکا بیش از مقدار معینی مبالغ مالی به دست آورند، مالیات بیشتری نسبت به کسب و کارهای کوچک اعمال می‌شود. در این صورت ایجاد شرکت محدود می‌تواند مفیدتر باشد، زیرا از نظر قوانین مالیاتی شرایط بهتری دارد.

۴. مشکلات در تقسیم سود کسب و کار

معمولاً به این صورت است که شرکا به طور مساوی سهام را بین خودشان به اشتراک می‌گذارند. این می‌تواند موجب به وجود آمدن اختلاف شود. در صورتی که یک یا چند شریک سهم منصفانه‌ای از تلاش‌هایشان در جهت اجرا و مدیریت کار نگیرند.

اصول شراکت در کار

۱. تعیین هدف، از مهم‌ترین اصول در انواع شراکت

انتخاب هدف قبل از انجام هر کاری، لازمه موفقیت در آن کار است. اما در امر مشارکت، انتخاب هدف بیش از سایر مسائل اهمیت دارد. چرا که با توجه به هدف یا اهداف تعیین‌شده هر یک از شرکا، وظایف و مسئولیت‌هایی را به عهده گرفته و در راستای موفقیت حرکت خواهند کرد. بنابراین از مهم‌ترین اصول شراکت در کار، تعیین هدف است. شما می‌توانید با تنظیم یک جلسه با حضور تمام شرکا، اهداف کسب و کار خود را مشخص کرده و هر یک از آن‌ها را یادداشت نمایید.

۲. همکاری

همکاری شرکا از دیگر اصول انواع شراکت در کار است. هر یک از شرکا به عنوان صاحبان کسب و کار باید در صورت نیاز به سایرین کمک کند و مهارت‌های خود را در اختیار آن‌ها قرار دهد. عدم همکاری شرکا به زودی باعث شکست در کسب و کار خواهد شد. همواره به یاد داشته باشید شما رقیب یکدیگر نیستید بلکه همکار و شریک هم هستید.

۳. طراحی استراتژی

داشتن یک استراتژی برای رسیدن به اهداف تعیین‌شده، از اصول مهم در انواع شراکت است. کسب و کار شراکتی بدون داشتن استراتژی دقیق هرگز موفق نخواهد شد. پس از تعیین اهداف کسب و کارتان، راه‌های رسیدن به این اهداف را مشخص کنید و آن‌ها را با جزئیات و به صورت کامل یادداشت نمایید. هر یک از شرکا باید مدیریت و یا اجرای بخشی از این استراتژی را بر عهده بگیرند و برای انجام دقیق آن تلاش کنند.

۴. شرح مستقیم نظرات

از اصول شراکت در کار این موضوع بسیار اهمیت دارد که هر یک از شرکا بتوانند نظرات و پیشنهادات خود را آزادانه بیان کنند و از ابراز آن‌ها خودداری نکنند. ابراز نظرات و پیشنهادات علاوه بر اینکه راهکارهای تازه‌ای به همراه دارد، باعث می‌شود بین شرکا هیچ کدورتی باقی نماند.

۵. رعایت احترام

رعایت احترام یکی دیگر از موضوعات مهم در انواع شراکت است. احترام گذاشتن به سایر شرکا نیز یکی از اصول شراکت در کار است. طبیعی است هنگام وجود اختلاف نظر، چالش‌هایی به وجود خواهد آمد و ممکن است موجب عصبانیت هر یک از شرکا شود. در این زمان باید خودتان را کنترل کنید و به یاد داشته باشید که شما و شریک‌هایتان علاوه بر شراکت در کسب و کار با یکدیگر رابطه دوستی و صمیمانه‌ای خواهید داشت. بنابراین از برخورد نا به جایی که باعث شود پس از حل مشکل شرمگین شوید، پرهیز کنید. همیشه نظرات و پیشنهادات خود را با احترام بیان کرده و در صورت مخالف بودن با نظرات دیگران، با آرامش و احترام مخالفت خود را بیان کنید.

۶. انعطاف‌پذیری

انعطاف‌پذیری شرکا، از اصول مهم در انواع شراکت در کار می‌باشد. این موضوع به ویژه در زمانی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که تعداد شرکا از دو نفر بیشتر باشد. از آن جایی که هنگام اخذ تصمیمات، همه راهکارها بررسی می‌شود و در نهایت بین راهکارهای بررسی‌شده، منطقی‌ترین، بهترین و درست‌ترین راه با توجه به نظرات شرکا انتخاب می‌شود، در صورتی که یکی از راهکارهای بررسی‌شده مورد تأیید اکثریت شرکا قرار گرفت، اقلیت نیز باید آن را قبول کرده و روش انتخاب‌شده را بپذیرند.

در غیر این صورت، کسب و کار با چالش‌های زیادی مواجه خواهد شد. همچنین در صورت عدم انعطاف‌پذیری شرکا، انرژی و زمان زیادی برای توجیه هر یک از افراد نیاز دارید. علاوه بر این، انعطاف‌پذیری در هنگام تغییرات نیز اهمیت زیادی دارد. ممکن است وظایف هر یک از شرکا پس از مدتی دچار تغییراتی شود. در این هنگام لازم است همه شرکا تغییرات را پذیرفته و تلاش کنند تا در موقعیت‌های جدید بهترین نتیجه را اخذ نمایند.

۷. خودرأی نبودن از اصول مهم در انواع شراکت

از دیگر اصول شراکت در کار، هماهنگی با سایر شرکا و خودرأی نبودن است.خودخواهی و خودرأی بودن در شراکت، یکی از عوامل شکست کسب و کار است. زمانی که هر شخص به اشتباه بودن نظر و یا پیشنهاد خود، پی می‌برد؛ باید نظر افراد دیگر را قبول کند. پافشاری بر یک راه اشتباه، ممکن است آسیب‌های جدی به کسب و کار وارد کند و یا موجب کدورت و چالش بین شرکا شود.

 انواع شراکت بین گروه‌های مختلف

• شراکت بین کسب و کارهایی که باهم رقابت ندارند

در این حالت شما با یک شرکتی یک سری منافع مشترک دارید که برای رسیدن به آن‌ها با هم شریک میشید. حتی ممکن است  دو کسب و کار در حوزه‌های متفاوتی فعالیت داشته باشند اما همچنان می‌توانند با هم شریک باشند. مثال: سپردن کامل جابه‌جایی و توزیع محصولات به یک شرکت حمل و نقل.

• شراکت بین رقبا

در این حالت شما با یکی از رقیبانتان به منظور تولید ثروت شریک می‌شوید. هر دو کسب و کار باید بتوانند به منافع خودشان برسند. مثال: شراکت شرکت‌های مختلف ساختمانی برای طراحی و ساخت یک پروژه عظیم ساختمانی

• سرمایه‌گذاری مشترک

در این حالت ممکن است دو کسب و کار با هم ادغام شده باشند یا با هم روی کسب و کار جدیدی سرمایه‌گذاری کنند. هر کدام از این شرکا، با توجه به امکاناتی که دارند بخشی از منابع کلیدی رو تأمین و قسمتی از فعالیت‌های کلیدی رو انجام می‌دهند.

• رابطه خریدار-فروشنده

بسیاری از کسب و کارها به هم وابستگی دارند. در رابطه خریدار-فروشنده هر دو طرف به منافع خودشان می‌رسند. مثلاً کارخانه‌ای رو تصور کنید که برای تأمین مواد اولیه به فروشنده ثابتی نیاز دارد که دیگر دغدغه‌ای از بابت تأمین مواد اولیه نداشته باشد. از سمت دیگر فروشنده هم سود خودش را به دست می‌آورد یا کارخانه تولید مواد غذایی که مواد اولیه را از فروشنده خریداری کرده و این روش برایش راحت‌تر و مقرون‌به‌صرفه است.

فاکتورهای مهم در شکل‌گیری انواع شراکت

• نوشتن قرارداد

اگر همکاری شما با یک کسب و کار دیگر یا فرد دیگری است، برای هر دو طرف نوشتن قرارداد همکاری درست و واضح بسیار اهمیت دارد.

• مشخص کردن انتظارات

برخی مواقع کسب و کارهای جدید، انتظارات خودشان را از اول مشخص نمی‌کنند. این موضوع منجر به سردرگمی و درگیری‌های بعدی می‌شود. دو طرف باید انتظارات خود را به طور شفاف بیان کنند.

• در نظر گرفتن ارزش پیشنهادی و منابع اصلی

زمان تشکیل یک مشارکت، بسیار اهمیت دارد که ارزش پیشنهادی خود و منابع اصلی را ارزیابی کنید. از این موضوع مطمئن شوید که شریک شما وظایفی که انتظار دارید را به درستی انجام می‌دهد.

• شرایط برنده-برنده

برای سالم و پایدار بودن یک مشارکت، باید سودهای قابل مشاهده‌ای برای هر دو طرف وجود داشته باشد.

• انتخاب مشارکت‌ها

برخی از مشارکت‌ها از نظر تئوری مناسب به نظر می‌رسند اما به مرحله اجرا نمی‌رسند. در مواردی که چنین مشکلاتی وجود دارد بهتر است این مشارکت‌ها به سرعت به پایان رسیده تا از اتلاف بیشتر منابع جلوگیری شود.

• بررسی دلایل واقعی تمایل خود و یا طرف مقابل جهت شراکت

توجه داشته باشید که اهداف کلی شما با شریکتان در یک راستا باشند و حداقل بر روی اصول کسب و کار توافق کنید. برای مثال اینکه آیا به کسب و کار نگاه صرفاً اقتصادی دارید یا موضوعات معنوی نیز مهم است.

چند توصیه برای شروع همه انواع شراکت

• درباره اهداف بلندمدت خود با هم صحبت کنید.
• مسائل شخصی را با کار تفکیک کنید.
• همان ابتدای کار توافقات و تعهدات را بنویسید و مسائل مالی را شفاف کنید. احتمال دارد شرکا ابتدای شراکت قول‌هایی را به جهت تأمین سرمایه، ایجاد روابط تجاری و حجم فعالیت‌هایشان بدهند ولی بعد از شروع کار به آن عمل نکنند.
• به‌ طور منظم با یکدیگر در ارتباط باشید و خود را متعهد به پاسخگویی به تماس‌های تلفنی شریک خود بدانید. این را درک کنید که تصمیم‌گیری دو نفره یا چند نفره کندتر از تصمیم‌گیری انفرادی است و آن را بپذیرید و اجازه ندهید شما را بی‌حوصله یا عصبانی کند.
• به یکدیگر احترام بگذارید و از هم حمایت کنید.
• در شراکت مسئولیت کارهای خود را کاملاً بر عهده بگیرید.
• اگر اشتباهی کردید، آن را بپذیرید.
• اجازه ندهید که ناراحتی‌ها ماندگار شوند.

مثال‌هایی برای انواع شراکت در کسب و کار

استار باکس چند شراکت در سراسر جهان ایجاد کرده است. مثلاً مشارکت با تولیدکننده‌های سراسری قهوه برای پرورش دانه‌های قهوه که این مشارکت یک رابطه معمولی خریدار–فروشنده است. مشارکت اصلی دیگر با سازنده‌های تخصصی دستگاه‌های قهوه ساز که دستگاه قهوه ساز مخصوص استارباکس می‌سازند. این موضوع به استار باکس کمک می‌کند تا هزینه‌ها را کاهش دهد. چون برای ایجاد این دستگاه‌های قهوه ساز نیازی به سرمایه‌گذاری زیرساخت‌ها، تحقیق و توسعه و نیروی انسانی ندارد.

در عوض مشارکت با سازمانی که قبلاً در این زمینه تخصص داشته و زیرساخت‌های لازم را دارد برای تأمین نیازهای استار باکس فراهم کرده است، بسیار مقرون‌به‌صرفه‌تر است. در عوض استار باکس به یک خریدار ثابت برای این محصولات به حساب می‌آید و سودش را از این راه تأمین می‌کند.

جمع‌بندی

در این مقاله در مورد انواع شراکت در کسب و کار صحبت کردیم. بحث شراکت یکی از مباحث مهم در زمینه کسب و کار است. زیرا اشتباه در شراکت و انتخاب شریک و نداشتن علم کافی در این زمینه می‌تواند کسب و کار را به سوی نابودی بکشاند. لذا در این مقاله انواع شراکت مطرح شده است تا با اطلاع از آن‌ها بتوانید خودتان را با شرایط آن هماهنگ کنید.

افراد معمولاً به دلیل ترس از شکست، کمبود منابع مالی، نداشتن مهارت‌های کافی و… شراکت را انتخاب می‌کنند. البته که اگر این کار را اصولی انجام دهند برایشان سودمند خواهد بود. در ادامه مقاله اصول شراکت مطرح شده است و مثالی برای واضح‌تر نمودن این موضوع بیان شده است.

برای دریافت مطالب جدید در پیج اینستاگرام و کانال تلگرام جاوید مقدم عضو شوید.

حتما نظراتتان را زیر این مطلب بنویسید.