اگر دنبال این که متاورس چیست بوده باشید پس خیلی جاها به گوشتون خورده که متاورس به زبان ساده وب نسل سه هست. خب حالا برای اینکه متوجه بشین وب نسل سه چیه، اول باید بدونین که یک و دو چی بودن؟

وب نسل یک یه صفحه ساده بود که روش متن نوشته می‌شد و شما می‌تونستی فقط اون رو بخونی. حتی امکان تعامل با اون صفحه وجود نداشت. در وب نسل دو تصاویر و ویدیوها به این صفحه اضافه شدن و امکان تعامل هم برقرار شد، مثل شبکه‌های اجتماعی مختلفی که روزانه ازشون استفاده می‌کنیم.

وب نسل سه فراتر از دو نسل قبل امکان حضور فیزیکی در فضای مجازی رو برامون فراهم کرده. یعنی به جای اینکه به صفحه گوشی یا دسکتاپ نگاه کنیم، خودمون در اون فضا حضور داشته باشیم و حتی تعامل کنیم. یعنی مرز بین واقعیت و مجازی کمرنگ‌تر میشه. مثل زمانی که خواب می‌بینیم. و زمان و مکان زیر سؤال میرن. تفاوتش با خواب اینه که شما در دنیای متاورس می‌تونین از حواس پنجگانتون استفاده کنین. حالا اینکه دقیقاً متاورس چیست در ادامه مقاله با ما همراه باشین تا بیشتر بهتون توضیح بدیم.

تغییر نام فیس‌بوک به متا

از زمانی که فیس‌بوک در ۲۸ اکتبر ۲۰۲۱ به متا تغییر نام داد، مفهوم مبهمی که الهام‌بخش نام جدیدش بود، موضوع داغ بحث این روزها شده. اگر چه ممکنه به نظر برسه که متاورس، محصول جاه‌طلبی وحشی متاست، اما اصلاً اینطور نیست. بعضی‌ها میگن متاورسی که مارک زاکربرگ در کنفرانس ۲۰۲۱ به عنوان سخنران دربارش صحبت می‌کرد از قبل وجود داشته، در حالی که بعضی دیگه اون رو تکامل نسل بعدی اینترنت می‌دونن که به عنوان Web3 یا Web 3.0 شناخته میشه. این اختلاف نظر تا حدی به این دلیله که متاورس برای افراد مختلف معنای متفاوتی داره، اما همچنین به این دلیله که مرز بین دنیای مجازی و واقعیت غیرقابل تشخیص و محو شده.

متاورس چیست و مفهوم آن از کجا آمده؟

اصطلاح متاورس رو می‌تونیم به نیل استفنسون و رمان Snow Crash نسبت بدیم. این رمان در سال ۱۹۹۲ منتشر شد و به همراه کتاب ویلیام گیبسون، که یک واقعیت مجازی رو توصیف می‌کنه و اون فضا ماتریکس نامیده میشه که به عنوان یک نسخه از این ژانر در نظر گرفته میشه.

متاورس در رمان Snow Crash یک فضای واقعیت مجازی سه‌بعدیه، که از طریق عینک‌های واقعیت مجازی قابل دسترسه، که اشتراکات زیادی با Oculus Quest و سایر هدست‌های واقعیت مجازی داره. این فضای سه‌بعدی به چشم کاربرانش به عنوان یک محیط شهری که در امتداد یه جاده ۱۰۰ متری در خیابان ایجاد شده، به نظر می‌رسه. استیفنسون می‌نویسه:

مثل هر مکان دیگه‌ای که در واقعیت داریم، این خیابون هم مثل همونه و می‌تونه توسعه پیدا کنه. سازنده‌ها می‌تونن خیابون‌های دیگه رو با استفاده از این خیابون اصلی بسازن. اون‌ها می‌تونن ساختمان‌ها، پارک‌ها، تابلوها و چیزهای دیگه رو بسازن. حتی می‌تونن چیزهایی رو بسازن که در واقعیت وجود ندارن، مثل نمایش‌های نوری وسیع در بالای سر، محله‌های خاصی که قوانین فضا زمان سه‌بعدی در اون‌ها نادیده گرفته میشه و مناطق جنگ آزاد مثل بازی combat که مردم می‌تونن به اونجا برن و همدیگر رو بکشن. کم کم اینکه متاورس چیست داره جذاب‌تر میشه نه؟

اگه دیدگاه استفنسون از متاورس آشنا به نظر می‌رسه، به این دلیله که بازی‌های آنلاین چندنفره (MMOG یا معمولاً MMOs) خیلی از ویژگی‌های متاورس رو داره. به عنوان مثال، در Second Life (که در سال ۲۰۰۳ منتشر شده)، کاربران می‌تونن آواتارهای واقعی رو با سلیقه خودشون بسازن، با بقیه بازیکنان ملاقات کنن و تعامل داشته باشن، آیتم‌های مجازی بسازن، دارایی مجازی داشته باشن و کالاها و خدمات رو مبادله کنن. متاورس به زبان ساده یه دنیای مجازیه که همه اتفاقات واقعی می‌تونه توش بیوفته.

از پیش متاورس به متاورس

تجربیات مجازی مثل Seconed life (زندگی دوم) رو می‌تونیم به عنوان پیش متاورس توصیف کنیم. چرا پیش متاورس؟ چون اون‌ها در یه محیط ایزوله قرار گرفتن که ساکنان و همه چیزهایی که در اون جزیره‌های ایزوله وجود داره همیشه در اونجا باقی می‌مونن. اما متاورسی که مارک زاکربرگ می‌خواد ایجاد کنه، تجربه مجازی بزرگی نیست، بلکه نسخه بعدی اینترنته.

ما از دسکتاپ به وب و از وب به موبایل رسیدیم؛ از متن به عکس و از عکس به ویدیو. زاکربرگ در نامه‌ای به کارکنانش می‌نویسه که: “این پایان ماجرا نیست. پلتفرم بعدی حتی فراگیرتر و همه‌جانبه‌تر خواهد بود؛ یک اینترنت تجسم‌یافته که در اون خودتون تجربه می‌کنین، نه اینکه فقط از طریق صفحه مانیتور یا تلفن همراهتون به اون نگاه کنین. ما این رو متاورس می‌نامیم و هر محصولی رو که می‌سازیم می‌تونیم در اونجا لمس کنیم.”

آیا متاورس از قبل وجود داشته؟

اگر قرار باشه متاورس به زبان ساده به یک اینترنت تجسم‌یافته تبدیل بشه، پس باید ویژگی‌های خاصی داشته باشه که اون رو از تجربیات واقعیت مجازی مجزا مثلSeconed life  زندگی دوم جدا می‌کنه.

متیو بال، سرمایه‌گذار ریسک‌پذیر، اون‌ها رو در وب‌سایت خودش اینطور توصیف می‌کنه: https://www.matthewball.vc/all/forwardtothemetaverseprimer

متاورس چیست؟ متاورس یک شبکه انبوه مقیاس‌پذیر و قابل تعامل از جهان‌های مجازی سه‌بعدی ارائه‌شدست که در لحظه تمام این تعاملات اتفاق میوفته و صحنه‌ای که می‌بینین در لحظه رندر گرفته میشه و نمایش داده میشه. کاربران نامحدودی می‌تونن به طور هم‌زمان و مداوم بدون محدودیت در اونجا حضور داشته باشن. تو متاورس به زبان ساده، شخص حس حضور داره و داده‌هایی مثل هویت و تاریخ، تجربه بشه. حقوق، اشیاء، ارتباطات و پرداخت‌های واقعی همه در متاورس قابل انجام.

بیایید ویژگی‌های متاورس رو برای درک بهتر فهرست کنیم:

• مقیاس‌بندی‌شده در سطح وسیع
• قابل همکاری (قابل تعامل)
• در لحظه نمایش داده میشه
• واقعیت مجازی سه‌بعدی
• همگام‌سازی‌شده
• مداوم
• تعداد نامحدود کاربر
• حس حضور فردی
• پیوستگی‌های داده

متاورس: نمونه یه فروشگاه آینده‌نگر

در عمل، متاورس به زبان ساده زمانی وجود خواهد داشت که کاربر بتونه وارد یک مرکز خرید مجازی عظیم بشه، که افراد زیاد دیگه‌ای هم می‌تونن وارد اون فضا بشن، کاربر می‌تونه یک کالای دیجیتال منحصربه‌فرد رو خریداری کنه و بعداً همون کالای دیجیتالی رو چند هفته بعد در یه واقعیت مجازی کاملاً متفاوت بفروشه، مثلاً شاید در توییتر، eBay یا OpenSea.

فیلم Ready Player One

ممکنه بگی عه صبر کن من یه فیلم دیدم که همه این اتفاق‌ها توش میوفتاد! فیلم Ready Player One که ابتدا کتابی بود توسط ارنست کلین نوشته شد و توسط Random House در سال ۲۰۱۱ منتشر شد، توسط استیون اسپیلبرگ کارگردانی شد و به نظر میاد بهترین نمونه تصویری باشه که مفهوم متاورس رو نشون بده. با این حال، این فیلم تفاوت‌های اساسی با دیدگاه‌های کارشناسان درباره متاورسی که به ‌زودی عرضه میشه، داره. از جمله اینکه تنها یک پلتفرم اصلی در فیلم وجود داره، Oasis، که متاورسی ساخته‌شده توسط شرکت بازی‌سازی تخیلی Gregarious Games هست.

تفاوت عمده دیگه‌ای که وجود داره، استفاده اولیه از سخت‌افزار VR برای تعامل در نسخه فیلم متاورسه. چون بعضی از کارشناسان معتقدن که واقعیت مجازی VR در مقایسه با سخت‌افزار AR (که در فیلم بر آن تأکید نشده) استفاده کلی کمتری خواهد داشت. خب حالا که تا اینجا متوجه شدین متاورس چیست، بریم سراغ بحث‌های جدی‌تر و آینده متاورس به زبان ساده.

چه چیزی به متاورس قدرت خواهد داد؟

متاورس توسط اشکال متنوعی از فناوری مثل زیرساخت‌های ابری، ابزارهای نرم‌افزاری، پلتفرم‌ها، برنامه‌های کاربردی، محتوای تولیدشده توسط کاربر و سخت‌افزار هدایت میشه. علاوه بر الزامات فنی، متاورس شامل تجربیات کاربردی مختلفیه که فقط محدود به بازی هم نیستن، مثلاً سرگرمی، بازی تجارت، تعاملات اجتماعی، آموزش و تحقیق و… در متاورس وجود داره. بنابراین تجربه اینکه متاورس چیست، در نهایت تجربه‌ای فراگیر و همه‌جانبه در اکثر رشته‌ها و کسب‌وکارها خواهد شد.

متاورس کی می‌رسه؟

سؤال اینه که چقدر طول می‌کشه تا از پیش متاورس های مختلف به سمت متاورس بزرگ حرکت کنیم؟ مارک زاکربرگ بر این باوره که تا پایان این دهه طول می‌کشه. اما از اون جایی که عناصر بنیادین مورد نیاز در حال حاضر وجود دارن ممکنه زودتر اتفاق بیوفته. زیرساختی که پشت اینترنت امروزیه اجازه میده تا تعداد زیادی از مردم در محیط‌های مجازی جمع بشن، مثل زمانی که بیش از ۱۲.۳ میلیون بازیکن برای یک کنسرت VR در Fortnite با حضور تراویس اسکات جمع شدن و کنسرت برگزار شد.

این زیرساخت فعلی بسیار تأثیرگذاره، اما برای رسیدن به هدف کارشناسان صنعت متاورس باید تکامل بیشتری پیدا کنه. همونطور که می‌بینین از متاورس چیست داریم می‌رسیم به کسب درآمد واقعی از متاورس مثل همین کنسرتی که برگزار شد.

هدست‌های واقعیت مجازی متاورس چیست؟

جالبه بدونین سخت‌افزاری برای ارائه محیط‌های مجازی واقعی و آواتارها به صورت سه‌بعدی داریم. متا مالک اصلی تولیدکننده هدست‌های واقعیت مجازی، Oculus است. هدست‌های واقعیت مجازی باعث درک بهتر ما از اینکه متاورس چیست میشن. چون ما رو دقیقاً در اون صحنه قرار میدن. مایکروسافت از اولین عرضه‌اش در سال ۲۰۱۶ از موارد استفاده سازمانی مختلف با عینک‌های هوشمند واقعیت ترکیبی هولولنز پشتیبانی کرده.

علاوه بر این، شایعه شده که اپل هدست‌های واقعیت افزوده و واقعیت مجازی خودش رو در سال ۲۰۲۲ عرضه خواهد کرد. HTC، Pico، MagicLeap و سایر تولیدکنندگان به سرعت در حال پیشرفت هستن. Furioos یونیتی یک نمونه بارز از استریم محیط‌های سه‌بعدی کاملاً تعاملیه که در آن فشار سنگین رندر کردن محیط‌ها توسط زیرساخت سرور GPU با مقیاس خودکار انجام میشه. متاورس به زبان ساده، یه تجربه محاسباتی فراگیر خواهد بود که در اون کاربران می‌تونن از دستگاه‌های سنتی مثل رایانه‌ها و دستگاه‌های تلفن همراه بهره ببرن و در عین حال تجربه رو با ابزارهای پوشیدنی همه‌جانبه AR و VR افزایش بدن.

پایداری و پیوستگی در متاورس

در نهایت، همون فناوری‌های نوآورانه‌ای که از زمان پیدایش شبکه بیت‌کوین در ژانویه ۲۰۰۹، صنعت خدمات مالی رو مختل کردن، می‌تونن برای فعال کردن پیوستگی داده‌ها در متاورس استفاده بشن.NFTها یا توکن‌های غیرقابل تعویض، نمونه‌ای عالی از اینه که چطور میشه از فناوری بلاک چین برای تأیید مالکیت دارایی‌های دیجیتال استفاده کرد و در حال حاضر پلتفرم‌های واقعیت مجازی سه‌بعدی وجود دارن که از اون‌ها بهره می‌برن.

مارک پتی پیک، نایب‌رئیس و مدیر عمومی موتور Unreal در بازی‌های EPIC، اخیراً در مصاحبه‌ای اظهار داشت که متاورس نیازمند جهان‌های مجازی مشترکیه که پایداری رو در بر می‌گیره. به این معنا که برای یک تجربه ایده آل، مشتری باید بتونه با وسایل دیجیتال خودش از جهانی به جهان دیگر حرکت کنه. نمونه‌ای از اون اینه که کفش‌های NFT کاربر که در آینده از نایک خریداری میشن، برای استفاده از آواتار در پلتفرم Meta's Horizon در دسترس خواهند بود. همینطور در سایر پلتفرم‌های واقعیت مجازی مثل اونچه که در Fortnite و Minecraft وجود داره.

Decentraland مثالی از متاورس به زبان ساده

مثال دیگه از متاورس به زبان ساده، Decentraland، که یه دنیای کاملاً غیرمتمرکزه که هیچ رهبری مرکزی نداره. Decentraland بر اساس بلاک چین اتریومه و توسط یه سازمان مستقل غیرمتمرکز کنترل میشه. از طریق این سازمان‌دهی و رأی‌گیری، بازیکنان می‌تونن سیاست‌هایی رو که تعیین‌کننده نحوه رفتار جهانیه، کنترل کنن. Decentraland همچنین دارای ارز غیرمتمرکز خودش، یعنی MANA هست که می‌تونه در صرافی‌های ارزهای دیجیتال با سایر ارزها مبادله بشه.

در آینده، Decentraland می‌تونه یکی از چندین دنیای غیرمتمرکز باشه که بخشی از متاورس رو تشکیل میده، با دارایی‌های دیجیتال و واحد پولی که بین اون‌ها جریان پیدا می‌کنه. درست مثل دنیای واقعی که کالاهای فیزیکی به وسیله مردم در کشورهای مختلف در دنیای واقعی مبادله میشن، در دنیای متاورس هم این اتفاق خواهد افتاد. کافیه به https://decentraland.org/ برین تا بهتر متوجه بشین متاورس چیست.

مالکیت متاورس/ آینده متاورس چیست؟

از اونجایی که هیچ‌کس مالک متاورس نیست – درست مثل امروز که کسی صاحب اینترنت نیست – قطعاً افراد مهم زیادی به این فضا میان و شرکت‌هایی مثل متا، مایکروسافت، یونیتی، اپیک گیمز، روبلکس، و دیگران می‌خوان در جمع اون‌ها حضور داشته باشن. به همین دلیله که اون‌ها میلیاردها دلار برای تحقق رؤیای علمی تخیلی سرمایه‌گذاری می‌کنن.

نتیجه‌گیری

متاورس چیست؟ فقط ایده‌ای هست که اولین بار توسط نویسنده علمی تخیلی نیل استفنسون در رمانش به اسم برف سقوط توصیف کرده. به زودی، ممکنه این رمان به واقعیت تبدیل بشه، چون خیلی از شرکت‌های بزرگ فناوری گفتن که متاورس به اندازه اینترنت امروزی – اگر نگوییم بزرگ‌تر – خواهد بود. هرکسی می‌تونه به پلتفرم‌هایی مانند Decentraland، Horizon Workrooms، یا Roblox بپیونده تا حداقل ایده‌ای از آینده احتمالی داشته باشه.

حتماً به مقاله بهترین بازی‌های متاورس و مقاله نحوه خرید زمین در متاورس سر بزنین تا بیشتر با دنیای متاورس، اینکه متاورس چیست و چطور قراره آینده رو تغییر بده و مهم‌تر از همه تأثیری که روی کسب‌وکارها میذاره آشنا بشین.

از اونجایی که متاورس قراره تمام جنبه‌های زندگی و حتی تعاملات ما رو تحت تأثیر قرار بده خوبه که اطلاعاتمون رو در این زمینه بالا ببریم و تا جای ممکن خودمون رو با شرایط جدید وفق بدیم. امیدوارم که این مقاله مورد توجهتون قرار گرفته باشه. مثل همیشه خوشحال میشیم که نظراتتون رو با ما در میون بذارین.

برای دریافت مطالب جدید در پیج اینستاگرام و کانال تلگرام جاوید مقدم عضو شید.

حتما نظراتتون رو زیر این مطلب برامون بنویسید.