از ابتدای زندگی، هر انسانی برای تأمین نیازهایش نیاز به شغل داشته است. این شغل ممکن است با کار کردن برای شخص دیگری به دست آید و یا شیوه دیگری برای کسب درآمد وجود داشته باشد و آن داشتن کسب و کار شخصی است. به دلیل افزایش هزینه اجاره، بسیاری از کسب و کارهای کوچک و متوسط مجبور شده‌اند فروشگاه‌هایشان را تعطیل کنند و به کسب و کار سیار روی بیاورند.

کسب و کار سیار چیست؟

همان‌طور که از نامش مشخص است، کسب و کار سیار به شما اجازه می‌دهد تا به مکان‌های مختلف بروید و محصولات و خدمات خود را به مشتریان عرضه کنید. بسیاری از صاحبان مشاغل به جای پرداخت هزینه‌های بالا برای تزیین ویترین مغازه، محصولات و مغازه را با خود حمل می‌کنند.

در این نوع کسب و کار، صاحبین این مشاغل ساعت کاری انعطاف‌پذیری دارند و نسبت به فروشگاه‌های فیزیکی هزینه‌های کمتری دارد. در کسب و کار سیار می‌توانید به جای انتظار برای مراجعه مشتری، خودتان به سمت آن‌ها بروید و مشتریان مختص خود را بیابید.

ایده‌های متفاوتی برای شروع کسب و کار با سرمایه کم وجود دارد که داشتن کسب و کار سیار یکی از آن‌ها است. این روزها بیشتر از زمان‌های دیگر، کسب و کار سیار در حال گسترش است. این فروشگاه‌های سیار در سراسر دنیا مورد توجه مردم قرار گرفته‌اند.

اگر چه کسب و کار سیار مزایای زیادی دارد، اما هزینه‌ها و مشکلاتی را هم دارد مانند: هزینه‌های پیش‌بینی‌نشده برای نگهداری از وسیله نقلیه، مسائل مربوط به صدور مجوز و پروانه فعالیت و همچنین آب و هوای نامناسب می‌تواند برای مدتی کسب و کار شما را متوقف کند.

مزایا و معایب کسب و کار سیار

مزایا

• کارفرما ندارید، خودتان رئیس هستید
• آزادی عمل بیشتری دارید
• می‌توانید خودتان برنامه زمانی برای انجام کارها داشته باشید
• امکان رشد و توسعه وجود دارد
• نیاز به استخدام کارمندان زیاد ندارید

معایب

• نسبت به تلاشی که می‌کنید، درآمد خواهید داشت
• درآمد قابل پیش‌بینی و تضمینی ندارید
• امکان ورشکستگی وجود دارد
• زمان بیشتری مشغول به کار هستید
• مانند یک کارمند بیمه و مزایا نخواهید داشت

ماهیت کسب و کارهای سیار به چه صورت است؟

به طور کلی کسب و کار سیار در دو دسته طبقه‌بندی می‌شود:

۱. کسب و کارهای خدماتی

فعالیت‌های خدماتی، فعالیت‌هایی هستند که برای انتقال کالا و خدمات استفاده می‌شوند. شامل خرید و فروش کالاها و خدمات، فعالیت‌هایی مانند انبارداری، بسته‌بندی و …

انواع کسب‌وکارهای خدماتی شامل موارد زیر هستند:

خدمات حمایتی: شامل بانکداری، حمل و نقل، بیمه، انبارداری، بسته‌بندی، تبلیغات

خدمات مستقیم: اعم از خدمات داخلی، هنری، بهداشتی و ارتباطات

۲. کسب‌وکارهای تجاری

کسب‌وکارهای تجاری را بر اساس اندازه و میزان پوشش، به دو دسته اصلی تقسیم می‌کنند:

بر اساس اندازه و ظرفیت؛ شامل عمده‌فروشی و خرده‌فروشی

بر اساس میزان پوشش بازار؛ شامل تجارت محلی و فرامحلی

۱۵ ایده برای کسب و کار سیار

۱. نگهداری از حیوانات خانگی

افرادی که زمان زیادی برای نگهداری از حیوانات خانوادگی خود ندارند یا افرادی که حیوان خانگی گران قیمتی دارند و نگران آسیب رسیدن به آن‌ها یا دزدیده شدنشان هستند، به دنبال فردی می‌گردند که بتواند از حیوان آن‌ها مراقبت کند. پس اگر به این کار علاقه دارید می‌توانید با کسب اطلاعات و آموزش دیدن مشتری‌های هدف خود را پیدا کرده و به کسب درآمد بپردازید.

۲. ماشین یا ون‌های فروش غذا

احتمالاً ون‌های فروش غذا را که چند نوع غذا به مشتریانشان ارائه می‌دهند، دیده‌اید. کسب و کار سیار ویژه فروش غذا به ویژه در محل‌هایی که تراکم جمعیت زیاد است و یا فضاهای تفریحی بیشترین مشتریان خود را دارد. برخی از این ون‌ها صرفاً یک نوع خاص از خوراکی‌ها را تولید و به فروش می‌رساند انواع ساندویچ‌ها، بیسکوییت، شیرینی‌ها یا فقط صبحانه یا شاید غذای مخصوص یک کشور مانند غذای ایتالیایی.

۳. معلم خصوصی

اگر شما در زمینه و موضوع خاصی تجربه دارید و به آموزش دادن دیگران نیز علاقه‌مند هستید، کسب و کار سیار معلم خصوصی می‌تواند ایده مناسبی برای شما باشد. نه‌تنها این یک ایده کسب و کار سیار است بلکه می‌تواند یک کار پاره‌وقت عالی باشد.

چون ساعت کاری و میزان فعالیت‌هایتان به عهده خودتان است و می‌توانید برنامه‌هایتان را به راحتی تنظیم کنید. اگر شما معلم بچه‌ها هستید، ساعات بعد از مدرسه و بعدازظهرها بسیار مناسب است و این ایده را برای شما به یک کار پاره‌وقت مناسب تبدیل می‌کند.

۴. مربی شخصی

اگر به کار مربیگری علاقه دارید و دارای سواد و مدرک در این زمینه هستید، قطعاً به ویژه با شرایط در دوران کرونا مخاطبان زیادی خواهید داشت. می‌توانید به صورت انفرادی به افراد برنامه ورزشی بدهید یا جلسات خود را به صورت آنلاین برگزار کنید که در این حالت نیاز به پرداخت هزینه به باشگاه بابت استفاده از فضای آن را ندارید.

۵. خدمات نظافتی

خدمات نظافتی یکی از کسب و کارهای سیار است. شامل تمیز کردن خانه‌ها، نظافت ادارات و محل‌های دیگر می‌شود. شما می‌توانید به عنوان مدیر یک مجموعه افرادی که به خدمات نظافت احتیاج دارند و افرادی کار نظافت را انجام می‌دهند به هم برسانید و خودتان هم از این هماهنگی سود ببرید.

۶. سالن زیبایی

از طریق تجربه و ابزار درست، شما می‌توانید خدمات زیبایی مو و ناخن را به محلی که مشتریتان است، ببرید. اگر موفق شدید این کار را انجام دهید، می‌توانید خدماتی مانند ماساژ صورت و بدن و سایر خدمات لاکچری را نیز انجام داده و به این ترتیب کارتان را توسعه دهید.

۷. عکاسی به عنوان یک کسب و کار سیار

برای ایجاد یک کسب و کار عکاسی موفق نیاز به یک استودیو یا محلی خاص برای انجام آن ندارید؛ شما می‌توانید کارتان را در هر جایی انجام دهید. در واقع، کسب و کار عکاسی سیار به شما این امکان را می‌دهد که عکس‌ها را در مکان‌هایی منحصربه‌فرد بگیرید و مشتریان خاص خودتان را داشته باشید.

۸. گل‌فروشی

ون‌های گل‌فروشی سیار می‌توانند در مکان‌های خاص مثلاً مقابل کافی‌شاپ‌ها و… توقف کنند و به افرادی که از آن محل می‌گذرند گل بفروشند و یا متناسب با رویدادهای خاص گل مورد نظر مشتری را به دست شخص مورد نظر برسانند.

۹. خدمات عروسی به عنوان یک کسب و کار سیار

اگر به برنامه‌ریزی رویدادها علاقه دارید، می‌توانید خدمات عروسی را به عنوان یک کار جامع انجام دهید. یعنی هر چیزی که افراد برای مراسم عروسیشان به آن احتیاج دارند شامل: خدمات زیبایی، عکاسی، گل‌فروشی و…

۱۰. خدمات نقل مکان و جابه‌جایی

با یک کامیون و با چند نیروی کمکی می‌توانید یک شرکت حمل و نقل را ایجاد کنید. این کسب و کار سیار تنها به محلی برای پارک کامیون‌ها در زمان‌هایی که استفاده نمی‌شود نیاز دارد. اگر موفق به انجام این کار شدید، برای گسترش آن به یک کامیون دیگر و چند نیروی کمک‌کننده نیاز دارید. لازم است بدانید میزان نیاز به این خدمات در جامعه بسیار زیاد است.

۱۱. سامان دهنده‌های حرفه‌ای

این روزها با توجه به اینکه بسیاری از افراد در خارج از خانه مشغول به کار هستند و یا ممکن است علاقه‌ای به سامان‌دهی دقیق بخش‌های مختلف خانه‌شان نداشته باشند نیاز به یک سازمان دهنده حرفه‌ای حس می‌شود. سامان دهنده‌های حرفه‌ای به خانه‌ها و محل کسب و کارها می‌روند و نحوه چیدمان و قرارگیری اشیاء را بهبود می‌بخشند. شما می‌توانید فایل‌های بایگانی را در یک دفتر سازمان‌دهی کنید، یک اتاق برای بازی بچه‌ها در نظر بگیرید و همچنین به سامان‌دهی وسایل در کابینت‌های آشپزخانه و انباری بپردازید. این کار می‌تواند زیرمجموعه کسب و کار خانگی هم باشد.

۱۲. باغبانی و پرورش گیاهان

اگر شما عاشق باغبانی و پرورش گل و گیاه هستید می‌توانید به راحتی از این راه درآمدزایی نمایید. می‌توانید گل‌های زیبا را در گلدان کاشته و پس از رشد و نگهداری خوب برای فروش گذاشت. حتی اگر در طراحی باغچه و باغ توانایی دارید می‌توانید با ارائه طراحی‌ها و پیشنهادات مشتری‌های خاص خود را داشته باشید.

۱۳. طراحی تم تولد به عنوان یک کسب و کار سیار

این روزها با وجود اینستاگرام و علاقه جوانان به برگزاری تولدهای لاکچری، دادن ایده و طرح‌های زیبا برای تولد می‌تواند مخاطب زیادی داشته باشد. اگر این کار را شروع کنید و در آن خوب عمل کنید به زودی افراد دیگر هم شما را خواهند شناخت و به مشتریان ثابت شما تبدیل می‌شوند. می‌توانید ریسه‌های اختصاصی به نام کودکان طراحی کنید و تم‌ها را با رنگ، طرح و سلیقه مشتری اجرا کنید.

۱۴. طراحی دعوت‌نامه یا کارت دعوت

اگر بتوانید طراحی‌های اختصاصی و سفارشی برای کارت دعوت عروسی، تولد، مراسم و… طراحی کنید و در آن‌ها از خلاقیت خود استفاده کنید به راحتی با یک لپ‌تاپ می‌توانید کارتان را شروع کنید و هنگامی که مشتریان بیشتری به دست آوردید می‌توانید یک وب‌سایت راه‌اندازی کرده و طرح‌های خود را به صورت آنلاین  به فروش برسانید.

۱۵. پمپ بنزین سیار

ایده پمپ بنزین سیار، در واقع به این صورت است که به جای اینکه مشتریان به ایستگاه سوخت بروند، ماشین سوخت به پیش آن‌ها خواهد رفت. این ایده از جمله ایده‌های پردرآمد در کلان‌شهرهای کشور محسوب می‌شود.

این ایده‌ها نمونه‌ای از ایده‌های کسب و کار سیار بوده و طبیعتاً ایده‌های مختلف دیگری همچون تره‌بار، مکانیکی، آرایشگاه، مکانیکی، فروش نان، آموزش و تدریس، فروش اجناس دست دوم، کتابخانه و کتاب‌فروشی، قفل‌سازی، خدمات نظافتی، پذیرایی، خشک‌شویی سیار و نظیر این‌ها نیز به شکل سیار در حال رشد و توسعه بوده و اشتغال و درآمدزایی به همراه دارند.

برای داشتن کسب و کار سیار باید چه کارهایی انجام داد؟

۱- تدوین طرح تجاری

قبل از شروع به کار، طرح مورد نظرتان را تدوین کنید. دید واقع‌بینانه به بازار داشته باشید و مسیر حرکت خود را ترسیم کنید. این برنامه باید شامل شرح کاملی از ایده شما، تجزیه و تحلیل بازار، جزئیات مربوط به محصولتان، نحوه بازاریابی آن و پیش‌بینی‌های مالی باشد.

۲- بودجه‌بندی درست

بسیاری از صاحبین کسب و کار با خود فکر می‌کنند کسب و کار سیار هزینه کمی دارد اما باید بدانند که اگر چه این کار اجاره و هزینه آب و برق ندارد اما هزینه‌های مختص خود را دارد و برای مدیریت هزینه‌ها باید بودجه‌بندی درست انجام داد. اما چه هزینه‌هایی وجود دارد؟

۳- خودرو

بخش مهمی از هزینه‌های مربوط به کسب و کار سیار به خرید خودرو تعلق دارد. برای خرید خودرو می‌توانید از انواع وانت، کامیونت و … متناسب با نوع کار و نیازتان استفاده کنید. این خودرو را می‌توانید بخرید و سپس آن را تجهیز کنید و یا خودرو مجهز و آماده به کار پیدا کنید و آن را خریداری کنید.

۴- تجهیز خودرو

اگر خودروی شما تجهیز شده نباشد، بخشی از هزینه‌ها صرف تجهیز خودرو می‌شود. برای مثال اگر می‌خواهید یک آشپزخانه سیار راه‌اندازی کنید نیاز به لوازم حرفه‌ای آشپزی، لوله‌کشی گاز، سطوح ضد آب و قابل شست‌وشو و همچنین ظروف و ابزار آشپزی دارید.

۵- کسب مجوز و پروانه فعالیت

حتی کسب و کارهای سیار نیز نیاز به دریافت مجوز رسمی و قانونی برای فعالیت دارند. گرفتن این مجوز نیز برای شما هزینه‌ای دربر خواهد داشت. این‌ها هزینه‌های اصلی و ثابت شما برای راه‌اندازی یک کسب و کار سیار هستند، اما هزینه‌های شما به همین جا ختم نمی‌شود. هزینه‌های فرعی مانند بیمه خودرو و تجهیزات، حقوق کارمندان، تعمیر ابزار و تهیه ابزار نو، هزینه پارکینگ، هزینه سوخت و هزینه تبلیغات را نیز باید در نظر بگیرید.

۶- انجام تبلیغ

۳ روش کاربردی و عالی برای تبلیغات وجود دارد شامل:

1. شبکه‌های اجتماعی
2. بدنه خودرو
3. حضور در رویدادها

اگر بتوانید محتوای مناسب و جذاب تولید کنید، شبکه‌های اجتماعی یک از مقرون‌به‌صرفه‌ترین کانال‌های تبلیغاتی برای کسب و کار سیار شماست. اگر هم نمی‌توانید این کار را خودتان انجام دهید آن را به یک تیم یا فرد متخصص بسپارید.

بدنه خودروی شما یک تبلیغ دائمی و متحرک است، پس برای طراحی آن وقت بگذارید و هزینه کنید. برای اینکه خیالتان از هویت بصری کسب و کارتان راحت باشد آن را به یک طراح یا گرافیست بسپارید.

حضور در رویدادها ممکن است برای شما هزینه در بر داشته باشد. از قبل برای این رویدادها پس‌انداز کنید و در این رویدادها ثبت نام کنید. هرچقدر افراد بیشتری با شما و کسب و کارتان آشنا شوند به همان اندازه احتمال پیدا کردن مشتری بیشتر است.

۷- در نظر گرفتن هزینه‌های پیش‌بینی‌نشده

این موارد جزو هزینه‌های پیش‌بینی‌نشده هستند:

1. خرابی خودرو
2. آب و هوای نامناسب

خرابی خودرو یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها برای یک کسب و کار سیار است به دلیل اینکه این خرابی ممکن است چند روز یا هفته فعالیت‌های شما را دچار مشکل کند. همچنین هزینه تعمیرات ماشین‌های نیمه سنگین و سنگین را با ماشین‌های سواری مقایسه نکنید. برای این که خیالتان از بابت هزینه‌های تعمیرات راحت باشد هر ماه مبلغی را برای این کار کنار بگذارید.

عامل پیش‌بینی‌نشده بعدی شرایط طبیعی است. شما باید خودتان را برای شرایط نامناسب آب و هوایی، باران، طوفان و… آماده کنید. اگر به هیچ وجه امکان فعالیت در شرایط نامناسب آب و هوایی وجود نداشت روی توسعه شبکه اجتماعی کار کنید یا به نیروهایتان آموزش‌های لازم را بدهید تا بتوانید به محض بهبود شرایط، با قدرت به فعالیت‌هایتان ادامه دهید.

راهکارهای توسعه کسب و کارهای سیار

راهکارهایی متنوع برای توسعه کسب و کار سیار وجود دارد مانند:

• حضور مستمر

اگر می‌خواهید کسب و کار سیار خود را توسعه دهید، باید مکان‌های پُرمشتری را شناسایی کنید و حضور مستمر در این محل‌ها داشته باشید. از طرفی تبلیغات و فعالیت بر روی برندینگ را نادیده نگیرید.

• ارتباط مؤثر و شبکه‌سازی

ارتباطات و شبکه‌سازی بخش مهمی از فرایند مدیریت ارتباط با مشتری است. کیفیت حیات کسب‌وکارهای سیار، بستگی به کیفیت ارتباطات آن‌ها با دیگران و شبکه‌سازی انسانی دارد. انواع ارتباطات انسانی، به طور کلی بر دو نوع است: ارتباطات کلامی (گفتگوها) و ارتباطات غیرکلامی (حرکات و ژست‌ها)

• تیم سازی

تیم کاری خوب، برای موفقیت در کسب و کار سیار بسیار ضروری است. تیم شامل تعدادی از افراد است که با در نظر گرفتن یک هدف مشخص، با یکدیگر همکاری می‌کنند و با هم در تعامل هستند.

• بازاریابی و فروش

بدون شک فروش قلب تپنده همه کسب و کارها و همچنین کسب و کار سیار است. پس باید قبل از راه‌اندازی کسب و کار بازاریابی و تحلیل شرایط اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی انجام شود. از مهم‌ترین علل شکست بسیاری از کسب‌وکارها، آشنایی نداشتن عوامل آن‌ها با فنون فروش است.

• خلاقیت

خلاقیت از مهم‌ترین کلیدهای موفقیت تلقی می‌گردد. خلاقیت، نه‌تنها در آغاز کار مهم است، بلکه برای رشد کسب و کار سیار، ضروری نیز است. به کمک خلاقیت می‌توانید ایده‌های خاص و منحصربه‌فرد برای راه‌اندازی کسب‌ و کار، افزایش فروش، مدیریت نیروی انسانی و… به دست آورید.

• شبکه‌های مجازی

بدون شک استفاده از شبکه‌های مجازی می‌تواند موفقیت کسب و کارها را چندین برابر کند. اگر چه یک کسب و کاری که سنتی کار می‌کند باید با ساعت کار بیشتر و نوآوری با هم‌صنف‌هایش رقابت کند، این امر با استفاده از بازاریابی دیجیتال، شبکه‌های مجازی و شبکه‌سازی، سرعت بیشتری به خود می‌گیرد. از ابزارهای مهم در این حوزه، می‌توان به طراحی وب‌سایت، ایجاد پیج در اینستاگرام، ایجاد کانال تلگرامی، استفاده از وبینار، بازاریابی آنلاین، طراحی اپلیکیشن و نظیر این‌ها اشاره کرد.

• مهارت و تخصص

بدون داشتن تخصص و مهارت در شغل نمی‌توان به موفقیت رسید. جامعه ما به ایده‌ها و تخصص‌های جدید احتیاج دارد و برای اینکه بتوانید پیشرفت کنید، یادگیری تخصص‌ها و ایده‌های مورد نیاز جامعه ضروری است.

• انضباط فردی

داشتن برنامه‌ریزی، انضباط فردی می‌تواند به موفقیت مالی و شغلی کمک کند و کارایی و بازدهی یک کسب و کار سیار را افزایش دهد. از نظر برایان تریسی، ۹ اصل اساسی برای داشتن انضباط فردی نیاز است که عبارتند از: درست فکر کردن، برنامه‌ریزی روزانه، مدیریت روزانه، داشتن جسارت و اعتماد به نفس، داشتن عادات سلامتی روزانه، پس‌انداز و سرمایه‌گذاری، سخت‌کوشی، یادگیری و استمرار و پافشاری.

• مدیریت و رهبری

اگر صاحبین کسب و کار سیار مهارت مدیریت و رهبری داشته باشند، کسب و کار راحت‌تر و با سرعت بیشتر می‌تواند به اهدافش نزدیک شود.

• یادگیری مستمر

در بازار کسب و کارهای این روزها صرفاً افراد با توان یادگیری مستمر، می‌توانند با تغییرات روبه‌رو شوند و حیات خود را حفظ کنند. این آموزش و یادگیری باید به صورت مستمر انجام شود تا یک کسب و کار بتواند با هم‌صنف‌هایش رقابت کند.

جمع‌بندی

در این مقاله در مورد کسب و کار سیار صحبت کردیم. گفته شد که کسب و کار سیار چیست و چه مزایا و معایبی دارد. کسب و کارهای سیار به دو دسته کلی، کسب و کارهای خدماتی و کسب و کارهای تجاری تقسیم شده‌اند. همچنین در ادامه ایده‌های متفاوت در مورد کسب و کار سیار مطرح شد که افراد می‌توانند با آموزش و با توجه به علاقه خود آن را انجام دهند.

این کار هزینه‌های متفاوتی دارد مانند خرید و تجهیز خودرو و… و برای موفقیت در آن باید بتوان هزینه‌ها را به خوبی مدیریت کرد و در مقابل اتفاقات پیش‌بینی‌نشده استراتژی‌های جدیدی را در پیش گرفت. برای توسعه کسب و کار سیار باید مهارت‌هایی را به کار گرفت مانند: بازاریابی و فروش، انضباط فردی، استفاده از شبکه‌های اجتماعی و…

برای آموزش تکمیلی در مورد کسب و کار و توسعه آن و همچنین طراحی بوم مدل کسب و کار برای خود، توصیه ما به شما دوره بوم مدل کسب و کار است. در این دوره جامع شما قدم به قدم آموزش می‌بینید که چگونه برای کسب و کار خود (از هر نوعی) بوم مدل کسب و کار طراحی کنید و برنامه خود را اصولی پیش ببرید.

برای دریافت مطالب جدید در پیج اینستاگرام و کانال تلگرام جاوید مقدم عضو شوید.

حتما نظراتتان را زیر این مطلب بنویسید.